İran'ın Xoy kentinde 28 Şubat tarihinde meydana gelen 5.9 şiddetindeki deprem Van’ın Başkale ilçesine bağlı Özpınar (Elbis), Güvendik (Elezi), Gelenler (Qirati), Kaşkol (Qaşkol), Böğrüpek (Xanik), Gulik (Ömerdağ) mahallelerinde yıkıma neden olmuştu. 11 kişinin yaşamını yitirdiği depremde çok sayıda hayvan da enkazların altında kalarak hayatını kaybetti. Yurttaşların çabaları sonucu kurtarılabilen hayvanların çoğu ise barınacak bir yer tesis edilmeyince soğuktan yaşamını yitirdi.
KURTARILAN HAYVANLAR BARINAMAYINCA SATILDI
Gece soğukların eksi 18 dereceye kadar düştüğü bölgede depremzedelerin birçoğu geceyi dışarıda yaktıkları ateş başında ya da buldukları kamyonların, traktörlerin kasalarında geçirdi. Haftalarca barınabilecek bir yer için çağrı yapan yurttaşlara sadece çorba dağıtıldı. Kış koşullarına karşı koruma sağlamayan çadırlara tek geçim kaynağı olan hayvanlarını sığdıramayan depremzedelerin çoğu mahallesini terk etmek zorunda kaldı. Kimi ise enkazların arasında kendi çabalarıyla kurtarabildikleri hayvanlara bakım koşulları bulunmayınca düşük maliyetle sattı.
Deprem bölgesinde kalan yurttaşlar ise farklı kentlerden gelen yardımlarla ayakta kalmaya çalıştı.
BİR KIŞI DAHA HASARLI YAPILARDA GEÇİRECEKLER
Depremin üzerinden 8 ay geçmesine rağmen tek bir evin dahi inşa edilmediği bölgede birçok yurttaşa konteyner verilmedi. Verilen konteynerlerin birçoğunun alt yapısı oluşturulmazken elektrik faturası dahi depremzedelerden gideriliyor. Bir kışı daha hasarlı yapılarda ve iki gözlü konteynerlerde geçirecek olan depremzedeler çaresiz bırakıldı.
'BARINMA SORUNU YAŞIYORUZ'
Depremin yanı sıra sağanak yağmur sonucu sel afetinin de yaşandığı Ömerdağ (Gulik) Mahallesi sakinlerinden Çiçek Akdemir havaların şimdiden soğumaya başladığına dikkat çekerek, yakacak ihtiyaçlarını dahi karşılayamadıklarını belirtti. Kış aylarının şimdiden kendini gösterdiğini söyleyen Akdemir, “Barınma sorunu yaşıyoruz. Çocukların montları yok. Hayvanlarımızın hala bir barınağı yok. Ne yapacağımızı bilemiyoruz” dedi.
'İKİ ODALI KONTEYNERDE 12 KİŞİ YAŞIYORUZ'
Mahalle sakinlerinden Buke Aydemir ise Valiliğin, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ekiplerinin depremin yaşandığı ilk günlerde mahallelerine sıklıkla gelerek kendilerine ev yapılacağı, hayvanları için ahır yapılacağı vaatlerinde bulunduğunu, ancak yapılmadığını kaydetti. Kış soğuklarının yaşandığı bugünlerde soğuklardan kaynaklı “perişan” olduklarını belirten Aydemir, “İki gözlü konteynerde 10-12 kişi kalıyoruz. Elektrik, su sorunu yaşıyoruz. Uzun bir kış mevsimini nasıl geçireceğimizi bilemiyoruz” şeklinde konuştu.
Koronavirüs salgınına da işaret eden ve en yakın sağlık ocağının dahi kilometrelerce uzaklıkta olduğunu ifade eden Aydemir, “Çocuklarımız sık sık hasta oluyor. Kişisel temizliğimizi giderebilecek imkanımız, koşullarımız yok” diye belirtti.
KONTEYNERİN ELEKTİRİK FATURASI 370 TL
Böğrüpek (Xanik) Mahallesi’nde yaşayanlardan Güler Birtane ise konteynerlerin verildiğini ama eşyalarını sığdıramadıkları için hasarlı evlerinde kalmayı sürdürdüklerini belirtti. Verilen iki konteynerde toplamda yirmi kişi kaldıklarını söyleyen Birtane, “Konteynerin alt yapısı yapılmadığı için tuvalet ve banyoyu kullanamıyoruz. Sadece bir aylık elektrik faturası 370 TL geldi. Elektriği depremin ilk gününden bu yana kendimiz karşılıyoruz. Tek talebimiz güvenle başımızı sokacak bir evimizin olmasıydı. İkinci bir kış mevsimine geçtik, hala hiçbir mağduriyetimiz giderilmedi” ifadelerini kullandı.
HAYVANLAR BİR KIŞI DAHA BARINAKSIZ GEÇİRECEK
Devletin hiçbir mağduriyetlerini gidermediğini kaydeden Zeynep Güneş, “Hayvanlarımız yaz mevsimi nedeniyle yayladaydı, barınma sorunu yaşamıyordu ancak soğukların başlaması nedeniyle ahırlara yerleştirmek zorundayız. Nereye yerleştireceğimizi bilemiyoruz. Hayvancılıktan başka bir gelirimiz yok. Evlerimiz yapılsın. Bizlere destek verilmesini istiyoruz” dedi.
KONTEYNER VERİLMEYEN HİNAR'IN ÇADIRINI DA YANGIN KÜL ETTİ
Depremin ardından kendisine konteyner verilmediğini, sadece bir çadırın verildiğini söyleyen Hinar Kartal, “Çadır, çıkan yangın nedeniyle kül oldu. Hasarlı evde kalmak zorundayız, çünkü kalacak bir yerimiz yok” derken, İrane Birtane de konteynerde soğuktan dolayı uyuyamadıklarını dile getirdi. İrane, “Yaşlı ve hastayım. Kaldığım konteynerde de dün akşam omuzlarım tutulmuş, baş ağrısı çekiyorum. Zorlu şartlarda yaşamımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.
Sert soğukların yaklaştığı, yer yer de yaşanmaya başladığı Van’da depremzedeler dayanışma bekliyor.
