Şırnak’ın İdil ilçesinden 6 ay önce Van’ın Bahçesaray, Çatak ve Gürpınar ilçelerine doğru yola çıkarak yaylalara giden Koçerler havaların soğumasıyla geri dönmeye başladı. İdil’e dönen Koçerler, kentin kırsal alanlarında kurdukları çadırlarda yaşamlarını idame ettiriyor. İdil-Midyat yolu arasında bulunan Dera Mezra alanında çadır kuran Koçerler, hayvanlarına bakarak geçimini sağlıyor. Yılın 12 ayını yazın serin yaylalarda kışın ise sıcak yaylalarda sürdüren Koçerler, zorlu yaşamına rağmen binlerce yılık göçebe hayatın da bölgedeki temsilcileri olmayı sürdürüyor.
'YÜK KADINLARIN OMZUNDA'
Koçer kadınlar ise çocuklarıyla birlikte ev işlerinin yanı sıra kuzulara bakmak ve koyunları sağıcılar olarak Berivanlık ile meşgul. Bölgede 9 aile çadır kururken, 150 bin TL'ye kiraladıkları mezrada kadınlar eşek sırtında erkekler tarafından kesilen odunları alanlardan alarak ekmek, yemek ve ısınma işlemleri için kullanıyor. Kış mevsiminden dolayı Berivanlığın olmadığı alanda kadınlar daha çok kuzuların bakımını üstleniyor.
Sabahın erken saatinde erkekler binlerce hayvanı otlatmaya götürüp akşam geç saatlerde getiriyor. erkekler genellikle taş duvar örerek, çadırları güçlendiriyor. Hayvanların içeri alınmasında, ilaçlanmasındaki işlemleri de erkekler yapıyor.
‘KOÇERLİK HAYATIMIZ’
Koçer kadınlarından Hatice Tatlı (68), doğduğu günden bu yana sırtladıkları çadırları ile birlikte yayla yayla gezerek bir yaşam sürdüğünü ifade etti. Bu yıl Feraşîn Bölgesi’nde yaylalarda kaldıklarını söyleyen Tatlı, “Yaylalarda su, ekmek ne yersen güzelliğinin tadına varıyorsun. Havaların serin olması güzel. Yaz mevsiminde hayvanlar burada dayanmıyor” dedi. Koçerliğin tüm zorluğuyla kendilerinin yaşam tarzı olduğunu belirten Tatlı, kış aylarında kaldıkları çadırlarda da zorluk çektiklerini söyledi. Yılın 12 ayı hayvancılık yaptıklarını dile getiren Tatlı, kış aylarında görece daha rahat olduklarını ifade etti.
“Yaylaları özlüyoruz. Havalar ısınır ısınmaz buralarda duramıyoruz” diyen Tatlı, “Hadi gidelim diyoruz. Nisan ayı gelince buralarda dayanamıyoruz. Hayvanlarda hastalanıyor zaten. Koçerlik bizim hayatımızdır, Koçerlik yapmazsak hayatta kalamayız” diye konuştu.
ULAŞIM VE SU SIKINTILARI VAR
Reşit Güleş (60) ise 4 ay boyunca bölgede kalacaklarını söyledi. İdil merkeze geldikten sonra havaların ısınmasıyla yeniden yaylalara çıkacaklarını belirten Güleş, “Hayvanları kendimizin ve çocuklarımızın geçimini sağlamak için besliyoruz. Yaylalarda yaşam mücadelesi vermek zordur. Kiraladığımız yerlerde ulaşım su gibi sıkıntılar var. Çocuklarımız için bunlara katlanıyoruz” dedi.
MA / Müjdat Can
