Kürtçe eğitim veren okullar ve kurumlar, ülkelerin politikaları ve yasaları çerçevesinde farklılık göstermektedir. Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı ülkelerde Kürtçe eğitim imkânları sınırlı olmakla birlikte, bazı bölgelerde özel okullar, üniversiteler ve dil kursları bulunmaktadır.
1. Türkiye’de Kürtçe Eğitim
Türkiye’de anadil eğitimi konusunda uzun yıllar sınırlamalar bulunmaktaydı. Ancak 2012’de yapılan düzenlemelerle Kürtçe, seçmeli ders olarak bazı okullarda okutulmaya başlandı.
- Seçmeli Kürtçe Dersleri: 2012’den itibaren ortaokul ve liselerde Kürtçe seçmeli ders olarak verilmeye başlandı. Ancak bu derslerin uygulanması her okulda mümkün olmamakta ve öğretmen eksikliği nedeniyle yaygınlaşamamaktadır.
- Üniversitelerde Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümleri:
- Mardin Artuklu Üniversitesi
- Bingöl Üniversitesi
- Muş Alparslan Üniversitesi
- Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Diyarbakır Dicle Üniversitesi
Bu üniversitelerde Kürt dili ve edebiyatı bölümleri bulunmaktadır ve akademik düzeyde Kürtçe eğitim verilmektedir.
- Özel Kürtçe Dil Kursları: Daha önce Diyarbakır, Batman, Van gibi şehirlerde bazı özel Kürtçe kurslar açılmış, ancak çoğu zaman bürokratik engellerle karşılaşmıştır.
2. Irak’ta Kürtçe Eğitim
Irak, Kürtlerin eğitim dili olarak Kürtçeyi en fazla kullanabildiği ülkelerden biridir.
- Irak Kürdistan Bölgesi: Irak Kürdistan Bölgesi'nde Kürtçe eğitim resmîdir ve devlet okullarında Kürtçe eğitim verilmektedir.
- Üniversiteler:
- Salahaddin Üniversitesi (Erbil)
- Süleymaniye Üniversitesi
- Duhok Üniversitesi
- Halepçe Üniversitesi
Bu üniversitelerde eğitim Kürtçe olarak verilmektedir.
3. İran’da Kürtçe Eğitim
İran’da Kürtçe eğitim resmî olarak tanınmamış olup, eğitim dili Farsçadır. Ancak son yıllarda Kürtçe özel kurslar ve akademik çalışmalar artmıştır.
- Kürtçe Dersler: Bazı özel dil kursları ve üniversitelerde Kürtçe dersler verilmektedir.
- Mahabad ve Kirmanşah gibi Kürt şehirlerinde Kürtçe üzerine akademik çalışmalar yapılmaktadır.
4. Suriye’de Kürtçe Eğitim
Suriye’de özellikle Rojava bölgesinde (Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi) Kürtçe eğitim veren okullar bulunmaktadır.
- 2012’den sonra Rojava bölgesinde Kürtçe eğitim yaygınlaşmış ve bazı okullarda Kürtçe müfredat uygulanmaya başlanmıştır.
- Kürtçe Eğitim Veren Üniversiteler:
- Rojava Üniversitesi (Kamislo)
- Kobani Üniversitesi
5. Avrupa’da Kürtçe Eğitim
Avrupa’da Kürt diasporası nedeniyle Kürtçe eğitim veren bazı okullar ve kurslar bulunmaktadır.
- Almanya, Fransa, İsveç ve Belçika gibi ülkelerde Kürtçe dil kursları ve kültürel eğitim veren kurumlar mevcuttur.
- Berlin’de Kürtçe eğitim veren okullar ve kültürel merkezler bulunmaktadır.
- Paris Kürt Enstitüsü gibi kurumlar, Kürt dili ve edebiyatı üzerine çalışmalar yapmaktadır.
Sonuç
Dünyada Kürtçe eğitim konusunda en geniş imkânlar Irak Kürdistan Bölgesi'nde bulunurken, Türkiye, İran ve Suriye’de Kürtçe eğitimin yaygınlaşması hâlâ sınırlı durumdadır. Avrupa'daki diasporada ise Kürtçe eğitime yönelik akademik ve kültürel çalışmalar devam etmektedir.
