ABD’li yetkililer, İran’ın geçtiğimiz ay Basra Körfezi’ndeki bazı gemilere deniz mayınları yüklediğini tespit ettiklerini açıkladı. Bu adım, Tahran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmaya hazırlandığı yönündeki endişeleri artırırken, bölgedeki tansiyonu daha da yükseltti.
İsimlerini vermeyen iki üst düzey ABD’li yetkiliye göre, mayın yerleştirme hazırlıkları, İsrail’in 13 Haziran’da İran’a düzenlediği füze saldırısından hemen sonra fark edildi. Henüz Hürmüz Boğazı’na döşenmemiş olan bu mayınlar, İran’ın deniz trafiğini bloke etmeye yönelik ciddi bir niyet taşıyabileceğini gösteriyor.
Dünya petrol ve doğal gaz ticaretinin yaklaşık yüzde 20’sinin geçtiği Hürmüz Boğazı'nın kapatılması, küresel enerji piyasalarında büyük bir kriz yaratma potansiyeli taşıyor. İran daha önce de benzer tehditlerde bulunmuş, ancak hiçbir zaman bu tehditleri hayata geçirmemişti.
22 Haziran’da İran parlamentosu, boğazın kapatılmasını öngören bir yasa tasarısını onayladı. Ancak kararın bağlayıcı olmadığı ve son sözü İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi’nin söyleyeceği bildirildi.
Reuters, İran’ın mayınları tam olarak ne zaman yüklediğini veya daha sonra boşaltıp boşaltmadığını doğrulayamadı. ABD tarafı da söz konusu istihbaratın nasıl elde edildiğine dair ayrıntı paylaşmadı.
Beyaz Saray’dan bir yetkili, Başkan Biden’ın “Operation Midnight Hammer” ve bölgedeki deniz güvenliğini sağlamaya yönelik baskı politikalarının etkili olduğunu savunarak, Hürmüz Boğazı’nın açık tutulduğunu söyledi. Pentagon ve İran ise konu hakkında yorum yapmadı.
Hürmüz Boğazı, yalnızca İran için değil; Suudi Arabistan, BAE, Kuveyt, Irak ve Katar gibi enerji ihracatçısı ülkeler için de hayati öneme sahip. İran, boğazı kapatma seçeneğini yıllardır gündemde tutarken, ABD’nin Bahreyn’de konuşlu Beşinci Filosu ve anti-mayın sistemleri bu tehditlere karşı bölgede hazır bekliyor.
ABD Savunma İstihbarat Teşkilatı’nın verilerine göre İran’ın 5 binden fazla deniz mayını bulunuyor ve bunlar hızlı saldırı botlarıyla çok kısa sürede konuşlandırılabiliyor. ABD’li yetkililer, İran’ın bu adımının blöf olabileceğini göz ardı etmezken, aynı zamanda bir “ciddi hazırlık” sinyali de verdiğini belirtiyor
