Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), kuruluşunun 20. yıldönümü nedeniyle bu yıl ilk kez hazırladığı 'Ekonomi ve Dış Ticaret Raporu 2014'ü açıkladı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, 2014'te OVP hedefi olan 166,5 milyar dolarlık ihracatı gerçekleştireceklerini belirtti. 2023 yılında dünyanın 10. büyük ekonomisi olmayı hedefleyen Türkiye'nin küresel değer zincirinin önemli bir parçası haline gelebilmesi için hem küresel trendleri hem de kendi iç dinamiklerini çok iyi analiz edebilmesi gerektiğini ifade eden Büyükekşi, "60 bin ihracatçının temsilcisi, Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak, bu noktadan yola çıkarak dış ticaretimizi derinlemesine incelemek istedik. ABD, İngiltere, Hindistan, Güney Kore ve benzeri gelişmiş ve gelişen birçok iddialı ekonomi her yıl detaylı dış ticaret raporları hazırlıyor. Bizler de Ekonomi Danışmanımız Dr. Hatice Karahan'ın içeriğini geliştirdiği "Ekonomi ve Dış Ticaret Raporumuzu” bu yıl yayınlamaya karar verdik. Bu rapor dış ticaretin fotoğrafını çekmeye yönelik bugüne kadarki en kapsamlı araştırmamız. Dolayısıyla oldukça heyecanlı ve mutluyuz. Raporu ihracattaki aktörlerimize ışık tutacak ve onlara referans teşkil edecek kurumsal bir doküman haline getirmeyi planlıyoruz" dedi.
Büyükekşi, raporda öne çıkan bazı başlıkları şöyle özetledi: "2013'e genel perspektiften bakacak olursak, Dünya ticareti krizin ilk yıllarına kıyasla arttı. Türkiye ekonomisi de büyümesini devam ettirdi. Milli gelir büyümesinde özel tüketim ve kamu harcamaları etkili oldu. Finans sektörü ile imalat sanayi de büyümeye olumlu katkı yaptı. 2013'te ihracatın ise büyümeye net-katkısı sınırlı kaldı. 2014'te büyümenin ihracata dayanması öngörülüyor. Gelişmiş ülkelerde kısmi toparlanma oldu. En büyük pazarımız AB'deki iyileşme güçlendi. Yükselen ekonomilerde büyüme temposu düştü.
Alt fasıl gruplarına göre ihracatta ilginç veriler var. Örme giyim ihracatının üçte birini tişört ve iç giyim oluşturdu. Meyve ihracatında sıçramayı incir yaptı. İncir ihracatının lokomotifi olan Bursa, siyah inciri ile öne çıktı. Diğer taraftan mobilya ihracatında istikrarlı artışın devamı niteliğinde, çift haneli artış yaşandı. Mermer bloklardaki ihracat artışı dikkat çekti. Zeytinyağı ihracatında patlama yaşandı. Makarna ihracatı da kuvvetli artış sergiledi. 2013 ihracat artış performansımızı en fazla Irak olumlu etkiledi. Irak'ı Çin, Libya, Almanya ve İspanya takip etti. Rekabetçi pazarlardaki ihracat artışı, 2014'te çok daha iyi bir performans için bize ışık tuttu. En fazla ihracat yaptığımız 10 ülke arasında en hızlı ihracat artışını İspanya ile sağladık. Avrupa Birliği'ne ihracatımız ise yüzde 6,1 arttı ve toplam ihracatımızdaki payı yüzde 41 oldu. Toplam ihracat performansının düşmesinde ise İran ve Birleşik Arap Emirlikleri etkili oldu. Bunda özellikle altın ihracatındaki düşüşün etkisi var.
İthalatımızda yaşanan gelişmelere bakacak olursak; altın genel ithalatın iki kat artmasına neden oldu. Türkiye'nin ithalat artışına en büyük katkı yapan ülke, altın ithalatı ile İsviçre oldu. Bu yıl tersine bir trendle birlik kaydından muaf kalemlere katkı gözlemliyoruz. Çin, Almanya ve Birleşik Arap Emirlikleri de ithalat artışında etkili oldu. 2013 yılında ihracat ve ithalatta ilk 20'de yer alan toplam 26 farklı pazarın 8'inde ticaret fazlası, 18'inde ise ticaret açığı verdik.
Net ihracatın pozitif olduğu pazarların başında Irak açık ara farkla birinci durumda. Irak'ı, Azerbaycan, İngiltere, Libya ve Mısır takip etti. Hollanda bu dönemde, net ihracatımızın en hızlı büyüme kaydettiği pazar oldu. 2013 yılında ihracat ve ithalatta ilk 20'de yer alan toplam 29 ürün faslının 11'inde net ihracatçı, 18'inde ise net ithalatçı olduk. En yüksek net ihracat değerini hazır giyim, meyve, demir-çelik, tuz-kükürt-taşlar verdi. Net ihracatın yüzde 18 daralmasında ise altın rakamları etkili oldu. Türkiye'nin net ithalatçı olduğu en büyük sektör enerji ve en büyük pazar Çin oldu. Çin'i, Rusya, Almanya, İsviçre, ABD ve İran takip etti. 2013 yılında altın hariç dış ticaret açığı düşüşünü sürdürdü. 2013 yılında cari açık, altın nedeniyle yükseldi. Enerji ticareti açığın daralması yönünde etki yaptı. 2013'te mal ihracatının yüzde 6 artmasına rağmen altın ihracatındaki keskin düşüş, toplamın 2012 düzeyinde kalmasını sağladı. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 60 olarak gerçekleşti."
Büyükekşi, 2023 yılında ihracatın 500 milyar dolara yükselmesi için son 12 yıldır ortalama yüzde 14 olan artışın gelecek 9 yılda da sürdürülmesi gerektiğini vurgulayarak "Bu kapsamda hem mevcut ana ihraç pazarlarımızdaki payımızı artırmamız, hem de ikili ve çoklu ticaret anlaşmalarımızı artırmamız gerekiyor. İhracatta ayrıca orta ve ileri teknoloji ürünlerin payının mutlaka artırılması gerekiyor. Bu ise daha kaliteli ve yüksek katma değerli ürünlerin ihraç edilmesi anlamına geliyor" diye konuştu.
TİM olarak ihracattaki katma değeri artırmak için inovasyon, tasarım, Ar-Ge ve markalaşma alanında birçok çalışma yaptıklarını da hatırlatan Büyükekşi, "TİM olarak inovasyona özel önem veriyoruz. İnovasyon konusundaki en önemli çalışmamız, 'Türkiye İnovasyon Haftası'. Geçtiğimiz yıl 28-30 Kasım tarihleri arasında, 26 bin kişinin katılımıyla, etkinliklerimizi gerçekleştirdik. Bu yıl Türkiye İnovasyon Haftası'nın üçüncüsünü yine İstanbul'da 4-6 Aralık tarihleri arasında gerçekleştireceğiz. Bu yıl ayrıca Türkiye İnovasyon Haftası'nı, İstanbul dışına taşıyarak, inovasyon kıvılcımını, ilk olarak 29-30 Mayıs tarihlerinde İzmir İnovasyon Haftası ile ateşleyeceğiz. İnovasyon ateşini diğer Anadolu illerimize de yayacağız. Malumunuz bu yıl, bir ilke imza atarak firmalarımızın rekabet gücünü artırmak için Türkiye'nin ilk İnovasyon Geliştirme programı olan "İnovalig” projemizin startını verdik. Tematik kanallarda reklamlara da başladık. İnovalig'e katılımda son 19 gün. Buradan tüm firmalarımızı süre bitmeden İnovalig'e katılmaya davet ediyorum" şeklinde konuştu.
