Bahar aylarının gelişiyle birlikte Van’da doğadan toplanan yöresel otlar pazar tezgahlarını süslemeye başladı. Kenger, mendê, tirşok ve heliz gibi otlar hem pazarcılar için önemli bir geçim kaynağı olurken, hem de yurttaşlar için şifa deposu olarak rağbet görüyor. Özellikle dağlardan toplanarak pazarlara taşınan bu otlar, tezgaha iner inmez tükeniyor.
GEÇİMİN YOLU DAĞLARDAN GEÇİYOR
Yüksek rakımlı bölgelerden topladığı otları pazarda satan Fatma Ertin, her sabah erken saatlerde yola koyulduklarını belirterek, “Bêgirî, Westan ve Şax’taki dağlara çıkıyoruz. Yanımıza erzaklarımızı alarak sabah 4 gibi pancar toplamaya gidiyoruz. Topladıklarımızı pazar ve mahalle aralarında satıyoruz” dedi.
ŞİFA ARAYANLAR PAZARIN YOLUNU TUTUYOR
Pazarda alışveriş yapan Sümeyye Can, özellikle heliz otu almaya geldiğini belirterek, “Bu ot çok şifalı, şeker ve tansiyona iyi geliyor. Yağda kızartıyoruz, peynire katıyoruz, kış için kurutuyoruz. Kilosu bu yıl 50 TL, pahalı ama değer. Çocuklarıma İstanbul’a da gönderiyorum” diye konuştu.
Benzer şekilde pazara mendê otu almaya gelen Hurşî Turgut ise, geçmişte köylerde pancar bolluğunun yaşandığını belirtti: “Eskiden yaylalarda dilediğimizce toplardık. Şimdi şehirde bu otlara hasret kaldık. Fiyatlar yüksek ama yine de alıyoruz.”
DAĞLARDAN ŞEHİRLERE, YURTDIŞINA KADAR UZANAN TALEP
Ot satışı yapan Aydın Kırmız, dağlardan toplanan otlara şehir dışı ve yurtdışından da talep olduğunu belirtti. “Westan, Şax ve Mîks dağlarında ekibimiz ot topluyor, biz de burada satış yapıyoruz. Bu otlar Van halkı için vazgeçilmez” dedi.
Tahir Döner ise 20 yıldır bu işle geçimini sağladığını söyleyerek, “Otların türüne göre ekipler kuruyoruz. Örneğin helizin olduğu yerde mendê olmuyor. Bu yüzden her gün 10-15 kişilik ekipler farklı dağlara gidiyor. 2 ay bu işi yapıp sonra peynire geçiyoruz” dedi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KAZANCI ETKİLİYOR
Pazarcı Yusuf Girgin ise bu yıl kar yağışının az olmasının ürün kalitesini etkilediğini ifade ederek, “Otlar eskisi kadar verimli değil. Bu yüzden uygun fiyata satmak zorunda kalıyoruz, bu da kazancımızı düşürüyor” diye konuştu.
Van’da doğanın sunduğu bu zenginlik, hem yöre halkının geçimini sağlıyor hem de doğal ürün arayışında olan yurttaşlar için önemli bir kaynak oluşturuyor.
