New York Times yazarı Thomas Friedman, Ukrayna Savaşı’nın sona ermesi için şu an mükün gördüğü üç senaryoyu kaleme aldı: Friedman'ın yazısı şöyle:
Gözlerimizin önünde gelişen Ukrayna savaşı, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'daki en dönüştürücü olay ve Küba füze krizinden bu yana dünya için en tehlikeli çatışma olma potansiyeline sahip. Bu hikayenin nasıl biteceğine dair üç olası senaryo görüyorum. Ben onlara "tam anlamıyla felaket", "kirli uzlaşma" ve "kurtuluş" diyorum.
FELAKET SENARYOSU
Felaket senaryosu şu anda devam ediyor: Vladimir Putin fikrini değiştirmedikçe veya Batı tarafından caydırılmadıkça, özgür ve bağımsız bir devlet olarak Ukrayna'yı silmek için gerektiği kadar insanı öldürmeye ve Ukrayna'nın altyapısını, kültürünü ve liderliğini yok edene kadar devam etmeye istekli görünüyor. Bu senaryo, Avrupa'da Nazilerden bu yana görülmemiş boyutta savaş suçlarına yol açabilir. Bunlar, Vladimir Putin'i, yandaşlarını ve bir ülke olarak Rusya'yı küresel bir parya haline getirecek suçlar.
Kablolarla birbirine bağlanmış küreselleşmiş dünya, bugüne kadar ülkesi 11 zaman dilimine yayılan bir kara kütlesine sahip, dünyanın en büyük petrol ve gaz sağlayıcılarından biri ve nükleer savaş başlığının en büyük cephaneliğine sahip bir liderin savaş suçlarıyla suçlanması durumuyla uğraşmak zorunda kalmadı.
Putin'in savaşı durdurmayı reddettiği her gün cehennemin kapılarına yaklaşıyoruz. Putin'in vahşetini gösteren her TikTok video ve cep telefonu görüntüsüyle, dünyanın başka yöne bakması daha da zorlaşacak. Ancak müdahale etmek, Avrupa'nın kalbinde nükleer silahları içeren ilk savaşı başlatma riski taşıyor. Ayrıca Putin'in Kiev'i binlerce ölü ile moloz haline getirmesine izin vermek (Halep ve Grozni'yi fethetme şekli) onun mültecileri ve kaosu etrafa saçan bir Avrupa Afganistan’ı yaratmasına izin verecektir.
Putin'in Ukrayna'da bir kukla lider kurma ve onu orada bırakma yeteneği yok: Bir kuklayönetim kalıcı bir ayaklanmayla karşı karşıya kalacak. Bu nedenle, Rusya'nın Ukrayna'yı kontrol etmek için kalıcı olarak on binlerce askerini Ukrayna'ya yerleştirmesi gerekiyor. (ve Ukraynalılar her gün onlara ateş edecek.) Putin'in savaşının nasıl sona ereceği hakkında bu kadar az düşünce sahibi olması ürkütücü.
Putin'in Ukrayna'yı NATO'nun dışında tutma arzusuyla motive olmasını dilerdim; iştahı bunun çok ötesinde arttı. Putin sihirli düşüncenin pençesinde: Amerika'nın önde gelen Rusya uzmanlarından Fiona Hill'in Pazartesi günü Politico tarafından yayınlanan bir röportajda söylediği gibi, “Russky Mir” veya “Rus Dünyası” diye bir şey olduğuna inanıyor. Ukraynalılar ve Rusların “tek halk” olduğunu ve "Rus çarlığına ait olan tüm Rusça konuşanları biraraya toplamak" için mühendislik yapmayı kendi görevi olarak görüyor.
Putin, bu vizyonu gerçekleştirmek için, Hill'in “ülkelerin istediği şeylerin zorla alınmadığı kurallara dayalı bir sistem” dediği şeye meydan okumanın hakkı ve görevi olduğuna inanıyor. Ve eğer ABD ve müttefikleri Putin'in yoluna çıkmaya çalışırlarsa ya da Soğuk Savaş'ın sonunda Rusya'ya yaptıkları gibi onu küçük düşürmeye çalışırlarsa bizi çıldırtmaya hazır olduğunun sinyalini veriyor.
Veya Putin'in geçen gün nükleer gücünü yüksek alarma geçirmeden önce uyardığı gibi, yoluna çıkan herkes daha önce "hiç görmedikleri sonuçlarla" yüzleşmeye hazır olmalıdır. Bütün bunlara Putin'in ruh halini sorgulayan raporları da eklediğinizde ürkütücü bir kokteyl içiyorsunuz.
KİRLİ UZLAŞMA:
İkinci senaryo, bir şekilde Ukrayna ordusunun ve halkının Rus yıldırısına karşı yeterince uzun süre dayanabilmesi ve ekonomik yaptırımların Putin'in ekonomisini derinden yaralamaya başlaması, böylece her iki tarafın da kirli bir uzlaşmayı kabul etmeye mecbur hissetmesi.
Kaba hatları, bir ateşkes ve Rus birliklerinin geri çekilmesi karşılığında, Ukrayna'nın şu anda fiili Rus kontrolü altındaki doğu bölgelerinin resmen Rusya'ya devredileceği, Ukrayna'nın ise açıkça NATO'ya asla katılmayacağına yemin edeceği şeklinde olacaktır. Aynı zamanda, ABD ve müttefikleri, Rusya'ya yakın zamanda uygulanan tüm ekonomik yaptırımları kaldırmayı kabul edecekler.
Bu senaryo çok olası görünmüyor çünkü Putin'in, ekonomisi ve Rus askerlerinin ölümü açısından büyük bir bedel ödedikten sonra Ukrayna'yı yeniden Rus anayurduna alma vizyonunu gerçekleştiremediğini temelde kabul etmesini gerektirecek. Dahası, Ukrayna resmi olarak topraklarının bir kısmını terk etmek ve Rusya ile Avrupa'nın geri kalanı arasında bir toprak olacağını kabul etmek zorunda kalacak. Ayrıca, Putin'in Ukrayna'yı yalnız bırakmayacağı konusunda daha önce öğrenilen dersi herkesin görmezden gelmesini gerektirecektir.
RUS HALKININ PUTİN'İ GÖREVDEN ALMASI
Son olarak, en düşük ihtimal ama en iyi sonucu verebilecek senaryo, Rus halkının Ukrayna halkının kendi özgürlüklerine gösterdiği kadar cesaret ve bağlılık göstermesi ve Putin'i görevden alarak kurtuluşu sağlamasıdır.
Pek çok Rus, Putin şimdiki ve gelecekteki liderleri olduğu sürece bir geleceklerinin olmayacağından endişelenmeye başlıyor olmalı. Binlerce kişi Putin'in çılgın savaşını protesto etmek için sokaklara dökülüyor. Bunu kendi güvenlikleri pahasına yapıyorlar. Ve söylemek için çok erken olsa da, onların tepkisi, sözde korku bariyerinin kırılıp kırılmadığını ve bir kitle hareketinin sonunda Putin'in saltanatına son verip vermediğini merak etmenize neden oluyor.
Savaşa sessiz kalan Ruslar için bile, hayat aniden küçük ve büyük şekillerde bozuluyor. Meslektaşım Mark Landler'ın dediği gibi: “İsviçre'de, Luzern müzik festivali bir Rus maestronun yer aldığı iki senfoni konserini iptal etti. Avustralya'da milli yüzme takımı, Rusya'da yapılacak bir dünya şampiyonası karşılaşmasını boykot edeceğini söyledi. Vermont'taki Magic Mountain Kayak Alanında, bir barmen kanalizasyona bir şişe Stolichnaya votkası döktü. Kültürden ticarete, spordan seyahate kadar dünya, Başkan Vladimir V. Putin'in Ukrayna'yı işgalini protesto için sayısız yolla Rusya'dan kaçınıyor.”
Ve sonra, her Rus'un onu başkan olarak görme zevki için süresiz olarak ödemek zorunda kalacağı yeni “Putin vergisi” var. Medeni dünyanın Rusya'ya uyguladığı artan yaptırımların etkilerinden bahsediyorum. Pazartesi günü, Rus merkez bankası panik halindeki bir erimeyi önlemek için Rus borsasını kapalı tutmak zorunda kaldı ve insanları ruble tutmaya teşvik etmek için gösterge faiz oranını bir gün içinde yüzde 9,5'ten yüzde 20'ye çıkarmak zorunda kaldı. O zaman bile, ruble dolar karşısında yaklaşık yüzde 30 değer kaybetti. Şimdi 1 ABD sentinden daha az değere sahip.
Tüm bu nedenlerden dolayı, şu anda Kremlin'de buluşan ve ne düşündüklerini yüksek sesle söyleyen Putin’e yakın bazı çok üst düzey Rus istihbaratı ve askeri yetkilileri olduğunu umuyorum: Ya Putin, pandemideki tecrit sırasında bir stratejist olarak bir dengesini kaybetti ya da Ukraynalıların, Amerika'nın, müttefiklerinin ve genel olarak küresel sivil toplumun gücünü ne kadar yanlış hesapladığını derinden inkar ediyor.
Putin devam edip Ukrayna'nın en büyük şehirlerini ve başkenti Kiev'i yerle bir ederse, o ve yandaşları çalınan servetleriyle satın aldıkları Londra ve New York apartmanlarını bir daha asla göremeyecekler. Artık Davos ve St. Moritz olmayacak. Bunun yerine, hepsi Rusya adlı büyük bir hapishanede kilitlenecek. Belki de sadece Suriye, Kırım, Beyaz Rusya, Kuzey Kore ve Çin'e seyahat etme özgürlüğü ile. Çocukları İsviçre'den Oxford'a özel yatılı okullardan atılacak.
Ya Putin'i devirmek için işbirliği yapacaklar ya da hepsi onun tecrit hücresini paylaşacaklar. Aynı şey daha büyük Rus halkı için de geçerli. Bu son senaryonun hepsinden en olası olmadığının farkındayım, ancak 1989'da Berlin Duvarı düştüğünde hayal ettiğimiz rüyayı gerçekleştirme vaadi en fazla olanıdır.