Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 6-9 Ağustos tarihleri arasında Van il sınırları içerisinde yaşayan 60 mülteci ve 40 kent halkı olmak üzere toplam 100 kişiyle yüz yüze mülteciler üzerine bir saha çalışması yaptı. Geçmiş yıllarda Avrupa’ya geçiş güzergahı olarak Van’ı tercih eden mültecilerin yüzde 18,3’ü yerleşik hayata geçtiği ve yüzde 78.3’ü burada yaşamak istediğini beyan ediyor. 

Son yıllarda artan biçimde düzensiz ve düzenli göçe ev sahipliği yapan kente yaşanan göçlerin hem mülteciler hem kent halkı açısından etkilerini; mültecilerin kente gelme nedenlerini, geldikten sonra yaşadıkları sorun ve beklentileri, kente uyum ve kabul problemlerini anlamaya; kent halkının göçmenlere yaklaşımlarını, algı ve tutumlarını ortaya çıkarmak, mültecilerle kurulan ilişkinin niteliğini görünür kılarak önümüzdeki dönemde de göç almaya devam edecek bir merkez olması sebebiyle ortaya çıkabilecek sorunların çözümlerine katkı sunmak amacıyla gerçekleşen çalışmada, birçok ayrıntılı veriye ulaşılıyor. 

Hem kent halkı hem de mültecilerle eşzamanlı ve paralel olarak iki ayrı soru formu ile gerçekleşen çalışma, 2 ayrı bölümden oluşuyor. 

MÜLTECİLERİN YÜZDE 70’İ ERKEK 

“Cinsiyet” dağılımı incelendiğinde; yüzde 70’i erkek, yüzde 30’u kadın katılımcılardan oluşuyor. Her yaş grubundan mülteci katılımcıya ulaşılan çalışmada katılımcıların yüzde 80’inin genç yaş grubundan olduğu dikkati çekiyor (Yüzde 45’i 18-24 yaş, yüzde 35’i 25-34 yaş grubundandır). Yüzde 58,3’ü bekâr, yüzde 35’i evli olan araştırma grubunun önemli bir kesiminin öğrenim düzeyinin düşük olduğu görülüyor. Katılımcıların yüzde 35’i okuryazar değil iken, yüzde 1,7’si diplomasız okuryazar, yüzde 10’u ilkokul mezunu olduğunu belirtiyor. Katılımcıların yüzde 20’si ise üniversite mezunu olduğunu kaydediyor. 

YÜZDE 85’İ AFGANİSTANLI 

Araştırma grubunun “Mensup oldukları uyruk ” sorusuna, görüşmecilerin yüzde 85’i Afganistan, yüzde 8,3’ü Suriye, yüzde 6,7’si İran yanıtlarını veriyor.

HER MESLEKTEN VAR 

“Kendi ülkenizdeki mesleğiniz” sorusuna; yüzde 35’i “Meslek yok” derken, yüzde 25’i işçi, yüzde 18,3’ü ev kadını, yüzde 5’i küçük esnaf, yüzde 3,3’ü öğrenci, yüzde 3,3’ü şoför, yüzde 1,7’si mühendis, yüzde 1,7’si asker, yüzde 1,7’si çiftçi, yüzde 1,7’si demir doğrama/kaynak, yüzde 1,7’si bankacı, yüzde 1,7’si hurdacı olduğunu söylüyor. 

KADINLAR İKİ ÜLKEDE DE EVDE 

Şu anda yaptıkları iş için; yüzde 41,7’si işsiz olduğunu/iş aradığını, yüzde 26,7’si işçi, yüzde 18,3’ü ev kadını, yüzde 11,7’si küçük esnaf olduğunu yüzde 1,7’si hurdacılık yaptığını belirtiyor. Ülkesinde yüksek eğitim görmüş ve kalifiye olanların önemli bir kısmının da göçten sonra bu niteliklerine uygun işlerde çalışamadığı görülüyor. İşsiz olduğunu bildiren yüzde 41,7’lik kesime “Çalışmıyorsanız neden” sorusu yöneltilmiş, bu soruya, yüzde 96’sı işsizlik var/iş bulamıyorum yanıtını verirken, yüzde 4’ü dil bilmediği için iş bulamadığını söylüyor. 

SOKAKTA YAŞAYANLAR YÜZDE 15 

Verilen yanıtlara göre, mültecilerin yüzde 50’si hiçbir gelire sahip değilken; toplamda sadece yüzde 8,4’ü 3 bin TL üzeri hane aylık gelirine sahip. Çalışmaya göre mültecilerin yüzde 76,7’si apartman dairesinde yaşarken, yüzde 15’i park/ bahçe/ sokakta, yüzde 3,3’ü müstakil bir konutta, yüzde 3,3’ü gecekonduda, yüzde 1,7’si bir devlet dairesinde yaşadığını bildiriyor.

GÖÇ SEBEBİ SAVAŞ 

Araştırma grubuna yöneltilen “Hangi sebeplerden dolayı ülkenizden ayrılmaya karar verdiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 90’ı savaş/siyasi, yüzde 5’i ekonomik, yüzde 5’i ise yaşam tarzından dolayı yanıtlarını veriyor.

BELİRSİZLİK HAKİM 

“Türkiye’ye gelmeden önce herhangi biriyle iletişiminiz var mıydı?” sorusuna yüzde 91,7’si “Hayır” derken; “Türkiye’ye ilk geldiğinizde neler yapmanız/nereye gitmeniz gerektiğini biliyor muydunuz?” sorusuna yüzde 88,3’ü “Hayır bilmiyordum” yanıtını veriyor. 

YOL GÖSTEREN OLMADI 

“Türkiye’ye ilk geldiğinizde neler yapmanız/nereye gitmeniz gerektiği konusunda size yol gösteren, yardımcı olan birileri oldu mu?” sorusuna ise yüzde 88,3’ü “Hayır” yanıtlarını veriyor.

POLİS ŞİDDETİ, DARP, GASP… 

Araştırma grubunun yüzde 90’ı Türkiye’ye düzensiz (illegal) yollarla giriş yaptığını, yüzde 66,3’ü Türkiye’ye gelirken yolda sorunlar yaşadıklarını bildiriyor. Yaşadıkları sorunlar için yüzde 73,7’si polis şiddeti, yüzde 13,2’si hırsızlar tarafından darp ve gasp, yüzde 10,5’i kaçakçılar tarafından şiddet, yüzde 2,6’sı rehin alınma/fidye isteme biçiminde tarif ediyor. 

KALICI GELİYOR 

“Van’a gelmeyi siz mi istediniz, yoksa yönlendirme üzerine mi geldiniz?” sorusuna yüzde 56,6’sı “Evet ben Van’a gelmek istedim” derken, yüzde 36,7’si “Van’a giriş daha kolay olduğu için geldim”, yüzde 6,7’si “Buradan Batıya/Avrupa’ya gitmemizin daha kolay olduğu söylendiği için geldim” yanıtını veriyor. Yanıtlardan anlaşıldığı kadarıyla kent, mülteciler tarafından başka şehir veya ülkelere bir geçiş güzergâhı olarak değil, bir hedef yerleşme mekânı olarak değerlendiriliyor.

YÜZDE 60’I AİLELERİYLE GELİYOR 

Öte yandan mültecilerin yüzde 60’ı ülkelerinden Türkiye’ye aileleri ile yüzde 36,7’si arkadaşlarıyla, yüzde 3,3’ü tek başına geldiklerini beyan ederken; yüzde 60’ı hala aileleri ile yaşadığını, yüzde 38,3’ü arkadaşları ile yaşadığını, yüzde 1,7’si Tek başına yaşadıklarını söylüyor. 

VAN’A YERLEŞİYOR 

Van’a ne kadar zaman önce göç ettikleri sorusuna katılımcıların yüzde 25’i 1-6 ay, yüzde 1,7’si 7-12 ay, yüzde 38,3’ü 1-2 yıl, yüzde 16,7’si 3-4 Yıl, yüzde 18,3’ü 5 ve üzeri yıl olduğunu söylüyor. Katılımcı her dört mülteciden birinin son 6 ayda Van’a yerleştiğini belirtiyor. 

YABANCILIK HİSSİ YAŞIYOR 

Yine katılımcıların yüzde 86,7’si Van’da “yabancılık ve dışlanma hissi” yaşadıklarını söylerken; yüzde 58,3’ü “yerli halk ile uyum sorunu yaşadıklarını” belirtiyor. Bu kesime “Ne tür bir uyum sorunu yaşıyorsunuz” sorusu da yönetildi. Bu soruya katılımcıların, yüzde 80’i kullanılan dil, yüzde 11,4’ü siyasi görüşler, yüzde 8,6’sı kültürel çatışmalar yanıtlarını veriyor.

AYRIMCILIK, DIŞLANMA, KÖTÜ DAVRANMA… 

“Kent sakinlerinin size yaklaşımlarını değerlendirmenizi istersek ne dersiniz?” sorusuna da katılımcıların yüzde 36,8’i “Beslenme, barınma gibi temel ihtiyaçlarımızı karşılamamızda yardımcı oldular”; yüzde 23,3’ü bizi “Bağırlarına bastılar”; yüzde 18,3’ü “Bizi görmemeyi tercih ediyorlar”, yüzde 8,3’ü “Dışladılar”, yüzde 8,3’ü “Kötü davrandılar”, yüzde 3,3’ü “Ayrımcı yaklaştılar”, yüzde 1,7’si “Olumsuz bir durum yaşamdık” şeklinde yanıtlar veriyor.

Yine “Devlet kurumu çalışanları (sağlık personelleri, emniyet mensupları vs.) size nasıl davranıyor?” sorusuna katılımcıların yüzde 50 “İyi davranıyor”, yüzde 41,7’si “Kötü davranıyor” derken, yüzde 8,3’ü kararsız olduğunu bildiriyor. 

ÇALIŞMA VE GÜVENLİ BİR ÜLKE ARIYORLAR 

“Bu kentte/ülkede kendinizi güvende hissediyor musunuz?” sorusuna yüzde 73,3’ü “Evet”, yüzde 26,7’si “Hayır” diyor. 

“Türkiye’de yaşamak için mi geldiniz?” sorusuna mültecilerin yüzde 78,3’ü “Evet”, yüzde 21,7’si “Hayır” yanıtını veriyor. “Evet” diyenlere neden sorusuna, yüzde 34’ü “Çalışmak için”, yüzde 21,3’ü “Daha güvenli bir ülke”, yüzde 21,3’ü “Yaşam koşulları iyi”, yüzde 12,8’i “Diğer ülkelere giriş zor olacağından”, yüzde 8,5’i “Ülkemde savaş var”, yüzde 2,1’i “Tedavi olmak için” şeklinde yanıt veriyor. 

ALMANYA, FRANSA VE KANADA 

Önceki soruya “Hayır” diyen yüzde 21,7’lik kesime ise, “Hangi ülkeye gitmek istiyorsunuz?” sorusu yöneltildi. Görüşmecilerin yüzde 38,5’i Almanya, yüzde 38,5’i Fransa, yüzde 23’ü Kanada yanıtını veriyor. 

Mültecilere ayrıca Van’da yaşadıkları öncelikli ilk üç sorunun ne olduğu sorulup; maddi sorunlar, dil/iletişim problemleri ve şehirden giriş-çıkış iznine ilişkin sorunlar ilk üç sırada yer alıyor.

KENT HALKINDAN TALEPLERİ YOK 

“Kentte yaşayanlardan bir talebiniz var mı?” sorusuna da araştırma grubunun yüzde 91,7 gibi çok büyük kesimi “Hayır” derken, sadece yüzde 8,3’ü “Evet” diyor. 

Yüzde 8,3’lük kesime “Evet ise talebiniz nedir” sorusuna yüzde 60’ı “Bizi dışlamasınlar”, yüzde 40’ı “Hoşgörü” yanıtlarını veriyor. 

ÜLKESİNE DÖNMEK İSTEMİYOR 

“Ülkenize dönmek ister misiniz?” sorusuna yüzde 75’i “Hayır”, yüzde 25’i “Evet” derken; “Hayır” diyenlerin yüzde 88,9’u savaştan dolayı dönmek istemezken; dönmek isteyenlerin temel gerekçesinin ülkelerine olan özlem ve yakınlarının orada bulunması geliyor.

Bununla birlikte “Geriye dönüp baktığınızda ‘İyi ki ülkemden ayrılmışım’ düşüncesine katılıyor musunuz?” sorusuna yüzde 66,7’sinin “Hayır”, yüzde 33,3’ünün “Evet” dediği görülüyor.

SAĞLIK HİZMETİ ALAMAYAN YÜZDE 48.3 

Son aylarda yaşanan pandemi ile mültecilerin sağlık ihtiyaçlarına ne denli erişebildiği meselesi önem kazanıyor. Bu nedenle sorulan “Genel sağlık sorunlarınız veya pandemi sürecindeki virüs yayılımı konusunda herhangi bir sağlık hizmeti alabiliyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 48,3’ü “Hayır”, yüzde 36,7’si “Evet”, yüzde 15’i “Kısmen” şeklinde yanıt veriyor. 

GELECEK UMUTLARI YOK 

Son olarak “Sizce gelecekte nasıl bir hayatınız olacak?” sorusuna araştırma grubunun önemli bir kesimi gelecek konusunda umutlu değil. Soruya yüzde 51,7’si “Fikrim yok/bilmiyorum”, yüzde 18,3’ü “İyi bir gelecek bizi beklemiyor”, yüzde 16,7’si “Kötü bir yaşantımız olacak” derken, sadece yüzde 13,3’ünün “Daha iyi bir geleceğimiz olacak” dediği tespit ediliyor. 

Araştırma şirketi ayrıca anketörlerin mültecilere dair gözlemlerini ise şöyle aktardı: “Kentte ağırlıklı olarak Afgan mültecilerin olduğu, Suriyeli mültecilerin kapılar açılınca ülkelerine döndükleri, kentte çok az sayı da Suriyeli mültecinin olduğu, kalan Suriyeli mültecilerin ağırlıklı olarak kentin sokaklarında dilencilik yaptığı, Mültecilerin yaşam koşullarının oldukça ağır olduğu, sokakta yaşayanlar dışında kalanlarında harap olmuş dairelerde yaşadığı, Afgan Mültecilerin yaşam koşullarının diğerlerine göre nispeten iyi olduğu, Afganların büyük bir kesiminin kentte iş sahibi olduğu bildirilmiştir. 

Mültecilerin çoğunluğunun ülkelerindeki savaştan dolayı göç ettiğini gözlemleyen anketör notuna göre; Kente uzun zaman önce göç edenlerin yerli halkla bir uyum yakaladığı, uzun süredir kentte olan mültecilerin kentte kullanılan dillerin en az birini öğrendikleri, Ancak yeni göç etmiş olanların Türkçe öğrenemedikleri için ciddi bir iletişim sorunu yaşadıkları, büyük bir çoğunluğu ya batı illerine ya da Avrupa’ya göç etmek isteseler de bu mümkün olmayınca yaşadıkları kente uyum sağlamaya iş bulup çalışmaya başladıkları kaydedilmiştir.

Mültecilerin çok büyük kısmının illegal yollarla kente giriş yaptığı, bir kısmının polis şiddetine ve hırsızlığa maruz kaldıklarını, ihbarlar üzerine polislerin mültecilerin evlerine sık sık baskınlar düzenlediğini, bu nedenle kente alışma sürelerinin uzadığını ya da başka kentlere gitme çabasına girdiklerini bildirdiği gözlem notuna göre mültecilerin büyük kesimi erkeklerden oluşuyor, kadınların önemli kesimi ev kadını (ev içi ücretsiz işçi) ve dışarıyla bağları oldukça düşük çalışmanın ikinci bölümünü yerleşik Kent sakinleri oluşturmuştur.”

KENT HALKI GİTMELERİNİ İSTİYOR 

Araştırmanın kent halkıyla yapılan bölümünde ise ayrımcı tutum öne çıkıyor. Buna göre, Vanlılara öncelikli olarak “Van'daki mültecilerle ilgili fikir ve kanaatleri en çok nereden edindikleri?” soruluyor; yüzde 60’ı “Kişisel gözlemlerim, tecrübelerimden”, yüzde 20’si “Yerel gazete, TV, radyodan (geleneksel medya)”, yüzde 10’u “İnternet haber sitelerinden”, yüzde 10’u “Sosyal medyadan (Facebook, Twitter vb.)” yanıtlarını veriyor.

VAN DEĞİŞTİ

Katılımcıların yüzde 87’si göçlerin Van’ı değiştirdiğini söylerken; “Nasıl değiştirdi?” sorusuna yüzde 34,3’ü “Kentin demografisi değiştirdi”, yüzde 34,3’ü “Kent ekonomik olarak yoksullaştı”, yüzde 14,3’ü “Sokakta yaşayanların sayısı arttı”, yüzde 8,6’sı “Kentin kültürel dokusu bozuldu”, yüzde 5,7’si “Kentin imarı görünümü değişti/bozuldu” şeklinde yanıtlar veriyor. 

TOPLAM TEMAS YÜZDE 7.5

“Van’daki mülteciler ile hiç temasınız oldu mu?” sorusuna yüzde 60’ı “Sokakta sadece görürüm” şeklinde yanıt verirken; yüzde 32,5’i “Hayır hiç olmadı”, yüzde 5’i “Mülteci komşularım var”, yüzde 2,5’i “Mülteci arkadaşlarım var” diyor. Yanıtlara göre, kent halkı ile mülteciler arasında temas ve ilişki toplam yüzde 7,5’i geçmiyor.

YÜZDE 10’U GÖRMEZDEN GELİYOR 

“Sokakta, dışarda mülteci gördüğünüzde ilk tavrınız ne olur?” sorusuna yüzde 32,5’i “Üzülürüm”, yine aynı oranda bir kesim “Herhangi bir tavrım olmaz” biçiminde yanıt verirken; yüzde 25’i “Acırım”, yüzde 10’u “Görmezlikten gelirim/aldırmam” diyor. 

HAYATI ETKİLEMEDİ DİYENLER ÇOĞUNLUKTA 

“Yaşanan göç günlük hayatınızı nasıl etkiledi?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 57,5’i “Etkilemedi” derken; toplamda yüzde 35’i “Olumsuz etkiledi”, yüzde 7,5’i “Olumlu etkiledi” şeklinde yanıtlar veriyor. 

“Göçmenlerle/mültecilerle aynı kentte yaşamaktan/çalışmaktan memnun musunuz?” sorusuna katılımcıların toplamda yüzde 45’i memnun olmadıklarını söylerken; yüzde 42,5’i “Memnunum”, yüzde 12,5’i “Kararsızım” şeklinde yanıt veriyor. 

RAHATSIZ OLANLARIN ORANI YÜZDE 52.5 

“Göçmenlerle aynı binada/aynı sokakta yaşamak sizi rahatsız eder mi?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 52,5’i “Evet”, yüzde 35’i “Hayır” ve yüzde 12,5’i “Kararsızım” diyor. “Kentinize göç edenlerle ilişkilerinizi değerlendirmenizi istersek ne söylersiniz?” sorusuna; yüzde 52,5’i “Hiç karışmıyorum, uzak duruyorum”, yüzde 22,5’i “Beslenme, giyim, barınma gibi ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için çaba sahibiyim”, yüzde 15’i “Kentimize huzursuzluk ve karmaşa getirdiklerini düşünüyorum” yanıtları veriyor. 

“Göçmenlerin ülkelerine geri dönmelerini ister misiniz?” sorusuna yüzde 97’si “Evet” derken, sadece yüzde 3’ü “Kendileri buna karar vermeli” diye yanıtlıyor. 

‘DEVLETTEN PARA YARDIMI ALIYORLAR’

Araştırma şirketinin halkla yaptığı anketin diğer soru ve cevapları şöyle: “‘Mülteciler Van’da geçici olarak bulunuyor ifadesine katılıyor musunuz?’ sorusuna toplamda yüzde 50’si katılmazken, yüzde 47,5’i katılıyorum; ‘Mültecilerin Van’da yaşam koşullarının iyi olduğunu düşünürüm’ ifadesine yüzde 57’si katılmıyorum ve yüzde 43’ü katılıyorum; ‘Mülteciler Van’da geçici olarak bulunuyor’ ifadesine toplamda yüzde 50’si katılmıyorum, yüzde 47,5’i katılıyorum; ‘Mültecilerin Van’da yaşam koşullarının iyi olduğunu düşünürüm’ ifadesine yüzde 57’si katılmıyorum ve yüzde 43’ü katılıyorum; ‘Mültecilerle aynı mahallede yaşamaktan rahatsız olmam’ ifadesine yüzde 45’i katılmıyorum, yüzde 45’i katılıyorum; ‘Mültecilere karşı önyargısız yaklaşırım’ ifadesine yüzde 57,5’i katılıyor iken yüzde 37,5’i katılmıyorum; ‘Mültecilerin yaşam tarzına saygı duyarım’ ifadesine toplamda yüzde 72,5’i katılıyor iken yüzde 25’i katılmıyorum; ‘Mültecilerin burada güvende olmadıklarını düşünürüm’ ifadesine toplamda yüzde 47,5’i katılmıyorum yüzde 47,5’i katılıyorum; ‘Çocuğumun bir mülteci ile arkadaşlık kurmasını yadırgamam’ ifadesine toplamda yüzde 50’si katılıyor iken; yüzde 45’i katılmıyorum; ‘Mültecilerin devletten para yardımı aldığını düşünüyorum’ ifadesine toplamda yüzde 95’i katılıyorum; yüzde 2,5’i katılmıyorum; ‘Mülteciler Van’da konut kiralarında artışa neden oldu’ ifadesine yüzde 10’u katılmıyorum, yüzde 40’ı kararsızım ve yüzde 50’si katılıyorum; 

İŞSİZLİĞİN ARTMASINA NEDEN OLDU 

‘Mülteciler Van’da işsizliğin artmasına neden oldu’ ifadesine toplamda yüzde 57,5’i katılıyorum; yüzde 12,5’i katılmıyorum; ‘Van’da mültecilere karşı ayrımcılık (Ev ararken, iş ararken vb.) yapılmaktadır’ ifadesine toplamda yüzde 90’ı katılıyorum; yüzde 7,5’i katılmıyorum; ‘Mültecilerin Van’da suç işleme oranının yüksek olduğunu düşünürüm’ ifadesine yüzde 57,5’i katılıyorum, toplamda yüzde 15’i katılmıyorum; ‘Mültecilerle iletişim kurmak istemem’ ifadesine toplamda yüzde 47,5’i katılmıyorum, yüzde 45’i katılıyorum; ‘Mültecilerle aynı mahallede yaşadığım için buradan taşınmayı düşünürüm’ ifadesine toplamda yüzde 77,5’i katılmıyorum, toplamda yüzde 17,5’i katılıyorum; 

EVİMİ KİRAYA VERMEK İSTEMİYORUM 

‘Mültecilere evimi kiraya vermek istemem’ ifadesine yüzde 52,5’i ise katılıyorum, toplamda yüzde 42,5’i katılmıyorum; ‘Restoran, kafe, kuaför vb. hizmet aldığım yerlerde mültecilerin çalışmasından rahatsızlık duyarım’ ifadesine toplamda yüzde 62,5’i katılmıyorum, yüzde 32,5’i katılıyorum; 

YÜZDE 42 SINIR DIŞI İSTİYOR 

‘Mültecilerle zaman geçirmekten hoşlanırım’ ifadesine yüzde 65’i katılmıyorum, yüzde 17,5’i ise katılıyorum; ‘Mültecilerin Van’daki varlığı beni rahatsız eder’ ifadesine yüzde 52,5’i katılmıyorum, yüzde 35’i katılıyorum; ‘Mültecilerin Van’daki insanlar üzerinde güvenlik kaygısı yarattığını düşünürüm’ ifadesine yüzde 52,5’i katılıyorum, yüzde 42,5’i katılmıyorum; ‘Mültecilerin (giyim-kuşamları, davranışları, dini inançları, cinsel yönelimleri vb.) toplumsal ahlakı zedelediğini düşünürüm’ ifadesine yüzde 52,5’i katılıyorum, yüzde 37,5’i katılmıyorum; ‘Mültecilerin sınır dışı edilmelerini desteklerim’ ifadesine yüzde 47,5’i katılmıyorum, yüzde 42,5’i ise katılıyorum diyor.”  

TERCİHİ AFGAN MÜLTECİ 

Araştırma şirketinin halkla yapılan görüşmede anketörlerin gözlemlerini ise şöyle aktarıyor: “Yerli halk mültecilerden rahatsızlık duymakta, çoğunluğu kentlerinde mültecilerle yaşamak istememekte, göçmenlerin onların yardımcılığını ve maddi desteğini suiistimal ettiklerine inanmakta ve mültecilerin ülkelerine dönmelerini istemekteler. Ayrıca halkın Afgan mültecilere Suriyeli mültecilerden daha ılımlı yaklaştığı gözlemlenmiş; bunun nedeni olarak Afganların çalışma isteğinin belirgin olmasına karşın Suriyeli mültecilerin dilenmeyi tercih etmelerine işaret edilmiştir.”