HABER MERKEZİ-SERCAN AKBAŞ
Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz ile birlikte baş gösteren Koronavirüs salgını ekonomideki krizi dahada derinleştirdi. Hakkari, Şırnak, Van, Ağrı ve Diyarbakır başta olmak üzere işsizlikten dolayı bölge kentlerinden her yıl yüzlerce kişi batı illerine çalışmak için gidiyor. 100 yıla dayanan bölgedeki işsizlik sorunu gençlere tek meslek olarak inşaat sektörü seçeneğini bırakıyor. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesinde tek geçim kaynağı olan hayvancılık ve tarım ise mazot, tohum, gübre, yem, vergi zamları ve yayla yasakları ile can çekişiyor. Kent merkezlerinde herhangibir iş istihdam alanı oluşmazken, küçük esnaf ise ayakta kalmak için mücedele ediyor. Batı illerine kurulan ve binlerce işsize istihdam alanı sağlayan fabrika gibi iş imkanlarının bir örneğini bölge kentlerinde görmek zor iken, bu kentlere ve bölge halkına ise hayvancılık, tarım ve inşaat sektörünün ağır yükü bırakılıyor.
HER YIL EN AZ 10 İLA 20 VANLI İŞÇİ HAYATINI KAYBEDİYOR
Ülkede yaşanan ekonomik kriz ve bölge kentlerinde yaşanan işsizlikten dolayı çoğunlukta genç nüfusun oluşturduğu yurttaşlar ardlarında ailelerini, eşlerini ve çocuklarını bırakarak çeşitli kentlerde çalışmak için gurbetin yolunu tutuyor. Aylarca hatta yıllarca gurbette çalışmak zorunda kalan işçilerin mücadelesine birde gövencesiz, sigortasız ve zorlu koşullarda çalışmak eklenince emekçilerin yaşam mücedelesi ise ikiye katlanıyor. Her ay Türkiye'de aralarında kadın ve çocuk işçilerinde olduğu en az 100 ila 200 arası işçi çalıştıkları çeşitli işlerde yaşanan iç cinayetlerine kurban gidiyor. Bu kaybın en büyüğünü ise inşaat sektöründe çalışan ve bölge kentlerinde giden işçiler veriyor. Bunlardan biri ise Van. Kentten her yıl işsizlikten dolayı gurbete çıkan yüzlerce Vanlı işçi çalıştıkları işlerde yaşamlarını yitiriyor. Sadece bilinen ve kamaoyuna yansıyan yılda en az 10 ila 20 Vanlı işçi iş cinayetlerinin en yoğun yaşandığı inşaat sektöründe yaşamlarını yitiriyor. Geride ise gözü yaşlı çocuklar, eşler ve aileler kalıyor.
GEÇTİĞİMİZ AY EN AZ 142 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ
Sendikalar yaşanan iş cinayetleri karşısında AKP iktidarının her hangi bir önlem almadığını belirtirken, inşaat sektörünün başlıca sorunlarından biri ise kayıt dışı çalıştırma. işçilerin büyük çoğunluğunun her hangi bir sosyal güvencesi olmadığı için yaşanan cinayetlerin üstü örtülebiliyor ve sorumlular cezalardan kaçınıyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, geçtiğimiz ay en az 142 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybettti. İşçi ölümlerine ilişkin iktidar medyasının yaşanan işçi ölümlerini haberleştirmekten ve kamaoyuna duyurmaktan kaçınması ise sorumluların ekmeğine yağ sürüyor. Ülke genelinde yaşanan işçi ölümleri her yıl katlanarak devam ederken, bu işçiler arasında artık çocuk işçilerin olmasıda durumu daha vahim bir boyuta taşıyor. Her kente sunulacak iş imkanları önlem ve iş güvencesi ile yaşanan ölümlerin önüne geçilmesi gerekirken, her yıl yüzlerce işçi çeşitli kentlerde sömürü düzenine ve iş cinayetlerine kurban gidiyor.
TÜRKİYE İŞ CİNAYETLERİNDE AVRUPA BİRİNCİSİ
Avrupa Birliği'nin (AB) resmi istatistik ofisi Eurostat ve Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) verilerine göre ise Türkiye iş cinayetlerinde en fazla insanın hayatını kaybettiği ülkeler sıralamasında birinci. Rakamlar Türkiye'de her gün en az 4 işçinin hayatını kaybettiğini gösteriyor.
2021'İN İLK 4 AYINDA 10, SON 1 YIL İÇERİSİNDE 23 VANLI İŞÇİ HAYATLARINI KAYBETTİ
Arşivimizde yer alan kayıtlara göre; Van nüfusuna kayıtlı yılda en az 10 ila 20 işçi çeşitli işlerde ve kentlerde hayatlarını kaybetti. Çoğu inşaat sektörü olamak üzere son 3 yıla bakıldığında sadece bilinen ortalama yılda en az 20 işçinin yaşamlarını yitirdiği görülüyor. Bu oranla yaşanan can kayıpları ile birlikte geride bir çok gözü yaşlı aile, eş ve çocuklar kalıyor. Kamaoyuna yansımayan, teyit edilemeyen, isimi öğrenilemeyen ve çalıştıkları işlerde intihara sürüklenenler hariç 2021'in ilk 4 ayında en az 10, son 1 yıl içerisinde ise toplamda 23 Vanlı işçi hayatlarını kaybetti.
Özellikle kırsal mahallelerden şehir dışına çıkan işçilerin bulundukları yerlerde yaşanan iş cinayetlerinde hayatlarını kaybetmesi ile ilgili bilgilere ulaşamamak da bu rakamların yılda ortalama 10 ila 30 arasında olabileceğini gösteriyor.
Son zamanlarda hayatlarını kaybeden işçilerin isimleri ise şu şekilde;
1-Van'dan Elazığ'a giden ve çalıştığı inşaattan düşen 19 yaşındaki Azatcan Gündoğdu iki ay boyunca bel kırığı ve beyin kanaması tedavisi gördü. Durumu ağırlaşan Gündoğdu iki aylık yaşam mücadelesini kaybetti.
2-Van'ın Erciş ilçesi Kocapınar mahallesi nüfusuna kayıtlı Oktay Karadağ (22), Yalova'nın Çınarcık ilçesinde bulunan Esenköy beldesinde çalıştığı bir inşattan düşerek hayatını kaybetti.
3-İzmir’in Yenifoça ilçesinde üzerine vinç devrilen 2 çocuk babası Mustafa Balbal hayatını kaybetti.
4-Giresun'da merkeze bağlı Duroğlu beldesinde bulunan HES kapaklarının açılması ile taşan Aksu Deresi'nde akıntıya kapılan Van nüfusuna kayıtlı Umut Sarı (20) hayatını kaybetti.
5-Van'ın İpekyolu ilçesinde Elektirik sayaçlarını taşımak için çıktığı direğin devrilmesi sonucu aşağı düşen Ramazan Alper (40) isimli işçi yaşamını yitirdi.
6-Van'ın Bahçesaray ilçesine bağlı Çatbayır ( Arincik) Mahallesi nüfusuna kayıtlı 3 çocuk babası Raci Ceyhan, İstanbul'da çalıştığı bir fabrikanın çatısından düşerek hayatını kaybetti.
7-Kocaeli Kartepe Akmeşe sapağı mevkiinde kurulu bulunan bir fabrikada bakım onarım işçisi olarak çalışan Van'ın Çaldıran ilçesi nüfusuna kayıtlı ve 4 çocuk babası Mehmet Emin Öztunç, fabrikada elektrik akımına kapılarak hayatını kaybetti.
8-9-10-Mersine mevsimlik tarım işçisi olarak giden ve dönüş yolunda Urfa'da meydana gelen trafik kazasında Van'ın Çaldıran ilçesi nüfusuna kayıtlı Rojhat Altuntaş (17) ve iki kardeş Özgür Can Akbulut (17) Barış Akbulut (16) hayatını kaybetti.
11-Van'ın Özalp ilçesi nüfusuna kayıtlı 3 çocuk babası Faruk Gülmaya (25) isimli işçi İstanbul Silivri'de çalıştığı inşaattan düşerek hayatını kaybetti.
12-Van'ın Erciş ilçesine bağlı Yukarı Çökek (Ezik) mahallesi nüfusuna kayıtlı 23 yaşındaki Fırat Akbayrak Şırnak'ta çalıştığı inşaatın 8’inci katından aşağı düşerek hayatını kaybetti.
13-Van'ın Özalp ilçesine bağlı Yarımkaya Mahallesinde İstanbul'a çalışmaya giden Erdal Sakıç (27) isimli işçi çalıştığı inşaattan aşağı düşerek hayatını kaybetti.
14Van'ın Çatak ilçesi nüfusuna kayıtlı 44 yaşındaki 3 çocuk Babası Abdurrezzak Abukan isimli işçi inşaattın 5'inci katından düşerek hayatını kaybetti.
15-Van’ın Gürpınar ilçesine bağlı Koyunyatağı (Axçarens) mahallesi nüfusuna kayıtlı Nevzat Aslan (32) isimli işçi çalıştığı inşaatın 12'inci katından asansör boşluğuna düşerek hayatını kaybetti.
16-Van'ın Özalp İlçesinden İstanbul'a çalışmaya giden Remzi Turhan (30) çalıştığı bir inşaatta merdiven boşluğuna düşerek hayatını kaybetti.Turhan'ın kardeşi Yusuf Turhan'da inşaattan düşerek hayatını kaybetmişti.
17-İstanbu Kartal'da çalıştığı bir inşaattan düşen 18 yaşındaki Van'ın Çaldıran ilçesi nüfusuna kayıtlı Doğan Uysal hayatını kaybetti.
18-Van'da çalıştığı bir inşaatın 3'üncü katından düşen Zeydin Abo (45) isimli işçi hayatını kaybetti.
19-Çaldıran'dan Ankara'ya çalışmak için giden Murat Altay (27) çalıştığı inşaattın asansör boşluğuna düşerek hayatını kaybetti.
20-Van'da inşaat halindeki binanın asansör boşluğuna düşen Ömer Soğukbulak isimli bekçi hayatını kaybetti.
21-Kocaeli'de çalıştığı bir binanın 3'üncü katından aşağıya düşen Van nüfusuna kayıtı Mehmet Hanifi Polat (55) isimli işçi hayatını kaybetti.
22-Van’ın Erciş ilçesinde 24 yaşındaki oto yıkama işçisi, çalışmış olduğu iş yerinde bıçaklanarak öldürüldü.
23-Afyon'un Dinar ilçesine çalışmak için giden Ercişli inşaat isçileri neden toz çıkartıyorsunuz denilerek ırkçı saldırıya uğradı. Silahlı saldırı sonucu inşaat işçisi Özkan Tokay. yaşamını yitirirken, Fırat T. ve Emrah Ö. isimli Ercişli işçiler ise yaralandı.
