Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel hakkında hazırlanan iki fezleke nedeniyle dokunulmazlığının kaldırılması görüşmeleri Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyon’da görüşüldü.

Yapılan savunma ardından söz alan HDP Ağrı Milletvekili ve komisyon üyesi Abdullah Koç, bu durumun arka bir planı olduğunu söyledi. Kürt sorunun tarihsel bir sorun olduğunu belirtti. Koç, “Kürt sorunun çözümsüz bırakılması, çözümü istemeyen ve devletin yapısını beslediği savaş rantçılığın ve atmosferin hakim olması anlamına gelmektedir. Bu tarihsel açıdan yapılan hattalar toplumsal barışın önünde ciddi bir engel olmakta ve krizlerin derinleşmesine neden olmaktadır. Tarihsel hatalarda ısrar etmek, yöntemleri sürdürmek kirli savaşı sürdürmek demektir” diyen Koç, Yakın geçmişte Kürt sorunun nelere tezahür ettiğini ve siyasete yansımasının nasıl olduğu üzerine birkaç örnek göstererek, “Kürt sorunu cezaevleri tarihiyle aynı paralellerde süreç izleyen bir sorundur. Diyarbakır askeri cezaevi 12 Eylül darbeden sonra yaşanılan işkencelerle ön plana çıkan bir cezaevidir. Dünyanın en kötü yönettiği on cezaevi arasında yer almaktadır.  19981-84 arasında cezaevinde 34 kişi yaşamını yitirdi, onlarca kişi yaralandı, cezaevi hakkında belgeseller çekildi, kitaplar yazıldı ve halen etkileri devam etmektedir” sözlerini kullandı. 

‘KÜRDÜN UĞRAK YERİ MAHKEMELER’

Günümüz cezaevleri ile ilgili Kürt tarihinin bu şekilde devam ettiğine dikkat çeken Koç, Türkiye’de toplamda cezaevlerinde 298 bin kişinin bulunduğunun bilgisini verdi. Koç, “Bunlardan bin 311’in çocuk, bin 605’in hasta tutsak, 600’ün hasta ve en az 59 mahpus yaşamını yitirdi. Cezaevlerinde on binlerce yoldaşımız bulunmaktadır. Yapılan infaz yasasına rağmen siyasi mahpuslar bundan yararlanmadı. Buda siyasi mahpuslara dönük bakıştır. Cezaevlerinde işkence, hak ihlalleri, çıplak arama ve intiharların olduğuna ilişkin iddiaları var. Yargının cezasızlık politikaları hakimdir. Bunların hepsinin hikayeleri Kürt olmalarından kaynaklı siyasi soykırımla karşı karşıya kalmalarıdır. Bu nedenle cezaevlerinin tarihi Kürt tarihidir. Bu aynı zamanda yenilerin gerçeğidir. Kürt sorunu aynı zamanda ulusal yargı ile paralel giden bir tarihtir. Kürt sorunu mahkeme zabıtlarında tartışılan ve mahkeme salonlarında tartışılan bir sorundur. Her bir Kürdün siyasi mücadelesinin uğrak yeri mahkemelerdir ve mahkeme salonlarıdır” diye belirtti.

AİHM KARARI

İstiklal Mahkemeleri’nin 1920 tarihlerinde kurulduğunu ve en yoğun yargılamaların 1925 tarihinde Şeyh Said, 1930 yıllarında Dersim isyanında gündem olduğuna işaret eden Koç, “Sıkı yönetim mahkemeleri ve devlet güvenlik mahkemelerinin kurulması ve işleyişi özel yetkili mahkemeleri Kürtlere karşı yapılan yargılamalar olmuştur. 1994 tarihinde yargılanan milletvekilleri, yazarlar, gazeteciler, siyasetçilerin yargılanmaları bu özel ve olağanüstü yargılama konusu olmuştur. Bu yönüyle de Kürt sorunu olağan üstü yargılama sisteminin de tarihi oluşturmakta. Kobanê kumpas davası, kapatma davası Kürt sorununda her alanın siyaset alanı değil mahkeme salonları olmuştur. Dokunulmazlık kararlarının tarihsel gelişiminde de yine Kürt sorunu yatmaktadır. 2 Mart 1994’te Hatip Dicle, Leyla Zana, Orhan Doğan, Ahmet Türk, Sırrı Sakık ve Mahmut Alınak’ın dokunulmazlıkların kaldırılması sonucunda Türkiye uzunca bir süre dünya gündemine oturdu.  Dokunulmazlıkların kaldırılması halen toplumun hafızasındadır. Bu yaşananlar nedeniyle Türkiye AİHM nezdinde mahkûm edildi. 2016 tarihinde AKP’nin getirdiği ve CHP’nin de desteklediği anaysa değişikliği ile mecliste fezlekeleri bulunan milletvekillerin dokunulmazlıkları kaldırılarak yargılamanın önü açıldı” diye konuştu.

AİHM 2022 KARARI

Bu süreçte en olumsuz etkilenen partinin HDP’nin olduğunu çok sayıda milletvekillinin tutuklandığını ve siyasi soykırımın önünün açıldığını hatırlatan Koç şöyle devam etti: “Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ olmak üzere 40 milletvekili arkadaşımız dokunulmazlıkların kaldırılması nedeniyle yine AİHM tarafından değişikliğin ve uygulamanın Türkiye’nin anayasasına aykırı olduğuna karar verdi. Söz konusu karar bir komite kararı ve bu nedenle tutuklu bulunan milletvekillerin derhal serbest bırakılması gerekirken, ne yazık ki serbest bırakılmadı. En başta yapılan hukuki işlem yani dokunulmazlıkların kaldırılması hukuka aykırı bulundu. Bu sebeple başlatılan soruşturma ve kovuşturmanın saf olarak hukuka aykırılık tespit edildi ve edilmeye devam ediliyor. Bu dokunulmazlıkların kaldırılmasını fırsat bilen iktidar partimize baskın yapıldı, milletvekillerimiz gözaltına alındı. Tarihte de Leyla Güven ve Musa Farisoğulları milletvekili statüleri yok sayılarak cezaevlerine gönderildi. Tamda bu noktada muhalefet ve iktidar partilerinin Kürt sorununa yaklaşımında oluşturan metaforun bu devasa soruna çözüm üretme kabiliyeti oluşturamayan bir muhalefetten söz etmek mümkün. Muhalefet partileri dahil olmak üzere her kesimin dile getirdiği bir husus var. Tarafsız ve bağımsız bir yargının olmadığına ilişkin tespitlerdir. Mevcut olan yargı uygulamaları ile insan hakları ihlaline, düşünce ifadesi ihlaline, hukuk ilkesi ihlali suçu işlediğine dair onlarca uygulamalar vardır.

DOKUNULMAZLIK GÖRÜŞMESİ HUKUKA AYKIRI

Şimdiki Adalet Bakanı Bekir Bozdağ 20 Ocak 2022 tarihli Karma Komisyonun başkanlığını yapmış ve bu iddialar hakkında görüşünü belirtmiştir. Milletvekilimiz aleyhinde görüşünü belirtmiştir. Adalet Bakanı olduktan seçildikten sonra Anayasanın 159’ncu maddesi uyarınca HSK’nın başkanı Adalet Bakanıdır. Bu anlamda dokunulmazlık görüşmesi süreci iki anlamda hukuka aykırıdır. Siyasi bir anlam kazanmıştır. Karma Komisyonun bir üyesi daha önceki paylaşımları ile tarafsızlığını yitirmiştir. Bu anlamda yapılacak her işlem hukuken mümkün değildir, dokunulmazlık dosyasının iade edilmesi gerekiyor.”

Yapılan görüşme ardından Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması kapsamında hazırlanan rapor, AKP, MHP, CHP ve İYİ Parti milletvekillerinin oyuyla kabul edildi. Karma Komisyon’da Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması gerektiğine karar verdi. HDP milletvekilleri hayır oyu kullanarak, komisyon kararına şerh düştü.

‘YARGISIZ İNFAZIN İKİNCİ AŞAMASI

Komisyon toplantısı ardından HDP milletvekilleri açıklama yaptı. Komisyon kapısında konuşan Mehmet Rüştü Tiryaki, yargısız infazın ikinci aşamasını Karma Komisyonda yaşadıklarını söyleyerek, 8 Ocak tarihinde basında Semra Güzel’i linç eden bir dizi fotoğraf yayınlandığını kaydetti. Mehmet Tiryaki, “10 Ocak tarihinde Cumhurbaşkanı arkadaşlarımız gerekeni yapacaktır dedi ve bir talimatla meclisi ve AKP’yi harekete geçirdi. 20 Ocak tarihinde Karma Komisyon toplandı, aynı gün Hazırlık komisyonu toplandı, görev dağılımı gerçekleşti. Semra Güzel’den savunma istendi bugün 17 Şubat.  Henüz üzerinden 30 gün geçmeden hazırlık komisyonu iki dosya için çalışmalarını, karma komisyonunda çalışmaları tamamlamış oldu. Bizim grubumuz dışında diğer siyasi partiler Semra Güzel vekilimizin dokunulmazlığının kaldırılması yönünde oy kullandılar” dedi.

‘DEMOKRATİK SİYASETE BİR DARBE DAHA YAPILDI’

Semra Güzel dosyasında ivedi biçimde kaldırılması gerektirecek hiçbir nedenin olmadığına dikkat çeken Tiryaki, şunları söyledi: “Dosyalardan bir tanesi bir itirafçı beyanına dayanıyordu. 5 satırlık itirafçı beyanını dayalı olarak Semra Güzel’in dokunulmazlığı bugün kaldırıldı. Çözüm sürecinde gerçekleştirdiğini söylediği ve insani amaçla gerçekleştirdiğini söylediği ve gören herkesin bunun bir duygusal ana ait olduğunu anlayacağı fotoğraflar üzerinden bir milletvekilinin dokunulmazlığı linç kampanyası sonunda kaldırıldı. Bunu kabul etmek mümkün değil. Bunun seçme, seçilme hakkını açık bir biçimde ihlali anlamına geldiği çok açık. İnsani duyguların cezalandırılması anlamına geldiği çok açık. HDP dışında tek sesle aksi yönde oy kullanılmasını da kamuoyunun takdirine bırakıyoruz. Meclisin en çalışkan ve kadın bir milletvekilinin siyasal henüz başında olan genç bir milletvekilinin linç kampanyasıyla dokunulmazlığının kaldırılmasıyla gerçekten Meclis ve ülkemizin siyaseti bir darbe daha almıştır. Bugüne kadar kaldırılan hiçbir dokunulmazlık bu ülkenin yararına olmamıştır. Semra Güzel ile ilgili karar da bu ülkenin yararına olmayacaktır. Pek ummuyoruz ama umarız Genel Kurul’da farklı bir karar çıkar ve Karma Komisyonun kararı reddedilir.”

GENEL KURUL’A GELECEK

Güzel’in iki fezlekeden dokunulmazlığının kaldırılması yönünde Karma Komisyon’da da çıkan karar ardından önümüzdeki hafta Genel Kurul’a sevk edilecek. Genel Kurul’da da Güzel ya da yerine yetki verdiği bir milletvekili savunma yapabilecek. Genel Kurul görüşmeleri ardından yapılacak oylama ile Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılıp, kaldırılmayacağı kesinleşecek.

Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması halinde iki fezlekeden yargı yolu açılmış olacak.