Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), dünya çapında yaptığı yıllık araştırma neticesinde 1 Aralık 2020 itibariyle, en az 274 gazetecinin mesleki faaliyetleri yüzünden cezaevinde olduğu tespitini yaptı. Rapora göre, 2016 yılındaki 272 rakamı da aşılmış oldu.
Raporda, otoriter ülkelerin koronavirüs (Kovid-19) haberleri veya siyasi karışıklıklara dair haber yapan çok sayıda gazetecinin tutuklaması nedeniyle dünya çapında hapsedilen gazetecilerin sayısında rekor yaşanmasına neden olduğu kaydedildi. Yine raporda, salgın esnasında devletlerin davaları ve ziyaretçileri engellediği ve cezaevlerinde artan sağlık risklerinin de göz ardı edildiği belirtildi. Bu nedenle en az 2 gazetecinin gözetim altındayken hastalık bulaşması sonucu öldüğüne işaret edildi.
İKİNCİ SIRADA
Raporda, salgına dair yapılan haberler gerekçesiyle en çok gazetecileri tutuklayan ülkenin Çin olduğu belirtilirken, Türkiye’nin ise gazetecileri serbest bıraksa dahi yargılamaya devam ettiği ve yenilerini tutuklayarak 2’nci sırada yer aldığı kaydedildi. Raporda, “Onu da herhangi bir suçtan dolayı hüküm giymemiş gazetecileri hapiste tutmak için büyük çaba harcayan Mısır ile Suudi Arabistan takip ettiler. Hapisteki gazetecilerin sayısının önemli ölçüde arttığı ülkeler arasında uzun dönem başkanlık yapan liderlerinin şüpheli biçimde yeniden seçilmesine karşı ayaklanan Belarus ve siyasi karışıklıkların silahlı çatışmaya dönüştüğü Etiyopya bulunuyor” ifadelerine yer verildi.
TÜRKİYE’DE GAZETECİLİK
ABD, Çin, Mısır, Belarus ve İran gibi ülkelerde gazetecilerin yaşadıklarının detaylarına yer verilen raporda, Türkiye’de ise gazetecilerin devlete karşı işlenen suçlar kategorisinde tutuklandığı ve yargılandığı ifade edildi. Raporda, ayrıca medya kuruluşlarının kapatılmaları, hükumet yanlısı iş insanları tarafından satın alınmalarına işaret edilerek, “CPJ bu yıl hapiste 37 gazeteci tespit etti; bu 2016 sayısının yarısından az ama yetkililer gazetecileri – ve avukatlarını – tutuklamaya devam ediyorlar. 2020 yılında kovid-19 nedeniyle mahkemelerin faaliyetleri üç aylığına ertelendi ve bu da hapiste olanlar için daha uzun süre tutukluluk ve tutuksuz yargılanmayı bekleyenler için daha çok kaygı sebebi oldu” denildi.
Raporda, Van’ın Çatak ilçesinde iki yurttaşın askeri helikopterden atılması ve ardından işkence edilmesini ortaya çıkaran gazetecilerin tutuklanmasına da yer verildi.
CPJ’nin yıllık sayımından başka diğer bulgular ise şöyle:
*Hapisteki gazetecilerin üçte ikisi terörizm veya yasaklı gruplara üyelik gibi devlete karşı işlenen suçlar kategorisi kapsamında suçlandılar.
*Tüm vakalar dahilinde hapis gazetecilerin %19’u neyle suçlandığını bilmiyor; bu 53 gazetecinin yarısından çoğu Eritre ve Suudi Arabistan hapishanelerinde.
*Dünya çapında hapis gazetecilerin neredeyse tamamı kendi ülkeleri tarafından hapsedilmiş. CPJ’in tespitlerine göre Çin, Eritre, Ürdün ve Suudi Arabistan hapishanelerinde en az yedi yabancı veya çift vatandaşlık sahibi gazeteci bulunuyordu.
*Hapisteki gazetecilerden 36’sı veya %13’ü kadın. Bunlardan bazıları Suudi Arabistan’da kadın hakları üzerine haber yapan gazeteciler. Belarus’taki protestoları takip eden çok sayıda kadın gazeteci tutuklandı.”
