Manisa’nın Soma ilçesinde 2014 yılında 301 işçinin hayatını kaybettiği olayda birçok kişi de yaralandı. Katliamda yakınlarını kaybeden Abdülkadir Yılmaz, Elif Yılmaz, Gülşen Ejdar, Hacer Yılmaz, Katriye Yılmaz, Nagihan Yılmaz, Onur Yılmaz, Ahmet Akdağ, Merafet Akdağ, Nurcan Akdağ ve Yiğit Ahmet Akdağ; yürütülen ceza soruşturması kapsamında kamu görevlisi olan bazı şüpheliler hakkında soruşturma izni verilmemesini Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) taşımıştı.
AYM, maden kazasına ilişkin kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verilmemesi nedeniyle Anayasa'nın 17'nci maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine karar verdi. AYM kararında, kamu görevlilerinin yargılanmasına ilişkin soruşturma izni verilmemesi kararını kaldırdı. AYM'nin bu kararı, kamu görevlilerinin yargılanmamasının da önünün açılmasına neden oldu.
YAŞAM HAKKI İHLALİ
AYM kararında, "Kamu makamlarının muhakeme hatasını veya dikkatsizliği aşan kusurlarının bulunduğu yani olası sonuçların farkında olmalarına rağmen kendilerine verilen yetkiler kapsamında tehlikeli bir faaliyet nedeniyle oluşan riskleri bertaraf etmek için gerekli ve yeterli önlemleri almadığı durumlarda ilgililer diğer hukuk yollarına başvurmuş olsalar dahi bireylerin hayatının tehlikeye girmesine neden olan kişiler aleyhine hiçbir suçlamada bulunulmaması ya da bu kişilerin yargılanmaması yaşama hakkının ihlaline neden olabilir" ifadeleri yer aldı.
‘RAPORLARDA MÜFETTİŞLER SORUMLU BULUNDU’
Başvurucuların yakınlarının ölümü ile sonuçlanan olaya ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında alınan bilirkişi raporunda olayın meydana geldiği maden ocağında iş sağlığı ve güvenliği konusunda ne gibi eksikliklerin bulunulduğu da vurgulanan kararın devamında, “Sözü edilen hususların olayın vuku bulmasına katkısı teknik yönden açıklandıktan sonra anılan eksiklik ve mevzuata aykırılıkların yapılan denetimler sırasında tespit edilmemesi nedeniyle 2010 yılından olay tarihine kadar olayın meydana geldiği, maden ocağını denetleyen Çalışma Bakanlığı iş müfettişlerinin de olaydan sorumlu olduğu belirtilmiştir. Ceza Mahkemesince alınan bilirkişi raporunda da Cumhuriyet Başsavcılığınca alınan bilirkişi raporundaki kusur değerlendirmelerinin yerinde olduğu ifade edilmiştir” denildi.
Kamu görevlilerinin bilirkişi raporları ile tespit edilen ihmallerle ortaya çıkan katliam arasında ceza hukuku anlamında bir illiyet bağı bulunup bulunmadığı konusundaki değerlendirmelerin soruşturma makamlarınca yapılmasına müsaade edilmesi gerektiğini vurgulayan AYM, kararında adli sürecin sona erdirilmesi için etkili soruşturma ilkelerinin yürütülmesi gerektiğini hatırlatarak, “Bireylerin hayatının tehlikeye girmesine neden olan kişiler aleyhine hiçbir suçlamada bulunulmaması ya da bu kişilerin yargılanmaması yaşama hakkının ihlaline neden olabilir” şeklinde savundu.
Yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine ilişkin iddiaların kabul edildiğini duyuran AYM, Anayasa'nın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine karar verdiğini bildirdi.
