Asgari Ücret Tespit Komisyonu 6 Aralık’ta 2019 yılı asgari ücret tutarını belirlemek üzere toplanacak. Komisyon, Cumhurbaşkanlığı’na bağlanmasının ardından ilk toplantısını gerçekleştirecek.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 10 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Cumhurbaşkanlığı’na bağlanmıştı. Önceki mevzuata göre, asgari ücretin tanımı ve Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yapısı İş Kanunu’nda belirlenmişti. KHK ile İş Kanunu'nun 39. maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırıldıktan sonra komisyonun yapısı 1 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile değiştirilmişti.
Komisyonun toplanmasına günler kala, CHP’den asgari ücret için kanun teklifi geldi. CHP Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç ile Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, TBMM Başkanlığına, “Asgari Ücret Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” sundu.
27 maddelik kanun teklifi ile asgari ücretin tanımı “işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin ve ailesinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti ifade eder” şeklinde değiştiriliyor.
GÜNLÜK BRÜT 87,05 TL
Kanun teklifi, asgari ücretin 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren günlük brüt 87,05 TL olarak uygulanmasını öngörüyor. Bazı profesyonel meslek grupları için ise odalar veya kamu kurum ve kuruluşları tarafından ayrıca belirlenebilecek. Sektörel düzeydeki asgari ücret de günlük brüt 87,05 TL’den az olamayacak.
DİL, IRK, CİNSİYET AYRIMI YAPILAMAZ
Kanun teklifinin 6. Maddesi, asgari ücretin belirlenmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalı herhangi bir ayrım yapılamayacağını öngörüyor.
KOMİSYONDA DEĞİŞİKLİK
Kanun teklifi ile Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısında da değişiklik yapılıyor.
Kararname ile Cumhurbaşkanlığı’na bağlanan komisyon, Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı'nın tespit edeceği üyelerden birinin başkanlığında, Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü veya yardımcısı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya yardımcısı, Türkiye İstatistik Kurumu temsilcisi, Hazine ve Maliye Bakanlığı temsilcisi, Ticaret Bakanlığı temsilcisi ile bünyesinde en çok işçiyi bulunduran en üst işçi kuruluşundan değişik işkolları için seçecekleri beş, bünyesinde en çok işveren bulunduran işveren kuruluşundan değişik işkolları için seçeceği beş temsilciden oluşuyor.
CHP’nin kanun teklifinde ise 3 işçi sendikasından temsilcilerin yer alması öngörülüyor. Kanun teklifinde komisyonun, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanının veya görevlendireceği bir temsilcinin başkanlığında, Bakanlık Çalışma Genel Müdürü veya yardımcısı, Türkiye İstatistik Kurumu Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından birer temsilci, en çok üyeye sahip üç işçi konfederasyonundan birer temsilci, bünyesinde en çok işvereni bulunduran işveren kuruluşunun değişik işkolları için seçeceği üç temsilci, YÖK tarafından farklı üniversitelerden görevlendirilecek üç öğretim üyesinden oluşması öngörülüyor.
ÜCRETLİLER GEÇİM ENDEKSİ
Kanun teklifi ile asgari ücretin belirlenmesi için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından işçinin ve ailesinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek geçim ücreti ve bu ücretteki aylık değişimleri gösteren bir “Ücretliler Geçim Endeksi” hazırlanması öngörülüyor. Aynı maddenin devamında, “Bu endeksin hazırlanmasına ve yayınlanmasına ilişkin usul ve esaslar, komisyonda temsil edilen işçi ve işveren örgütleri ile Bakanlığın görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkartılacak bir yönetmelikle belirlenir. Komisyon, asgari ücretin belirlenmesinde; ücretliler geçinme endeksindeki artış oranlarını ve geçim şartlarını dikkate almak zorundadır” deniliyor.
Kanun teklifine göre, asgari ücretin asgari geçim ücretinden az olamayacak. Ayrıca, komisyon, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler ile işbirliği yapabilecek, işçi ve işveren kuruluşlarının görüş ve önerilerini alabilecek.
Komisyona seçilecek işçi ve işveren temsilcilerinde aranan niteliklerin de belirlendiği kanun teklifinde, bunlar “Asgari ilköğretim mezunu olması, 21 yaşını doldurmuş bulunması ve yüz kızartıcı bir suçtan dolayı hüküm giymemiş olması” şeklinde sıralandı.
ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA ÇALIŞTIRANLARA PARA CEZASI
Kanun teklifi, işverenlerin asgari ücretin altında ücret ödenemeyeceğini, iş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler koyamayacağını da zorunlu hale getiriyor. Yine işverenlere, kursiyer, çırak veya stajyer adı altında çalıştırılan işçilere de asgari ücret ödeme yükümlülüğü getiriyor. Sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim de yapılamayacak.
Belirlenen asgari ücreti ödemeyen işverenlere 500 TL idari para cezası kesilecek.
VERGİ YÜKÜ KALDIRILIYOR
Kanun teklifi ile asgari ücretteki vergi yükü de kaldırılıyor. Teklifte, Gelir Vergisi Kanunu’ndaki ilgili maddeden asgari ücret gelir vergisine tabi gelirlerden çıkarılıyor.
8 MİLYON ASGARİ ÜCRETLİ VAR
2016 yılı SGK verilerine göre Türkiye’de asgari ücretle çalışan 5 milyon 640 bin işçi bulunuyor. Bu rakama kayıt dışı işçiler de dahil edildiğinde 8 milyona yakın olduğu tahmin ediliyor. Asgari ücret halen net 1,603 TL olarak uygulanıyor.
