Kanada’nın CTV televizyon kanalı, şiddetin ve direnişin giderek tırmandığı Ukrayna’daki savaşın nasıl sonlanabileceğini bölge uzmanlarına sordu:

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline bir haftadan fazla bir süre geçti. Rus birlikleri, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana bir Avrupa devletine yönelik en büyük saldırıyı başlatarak önemli ilerlemeler kaydetti.

Tüm dünyada, artan ölü sayısı, umutsuz bir insani kriz ve daha geniş çaplı bir çatışma tehdidi konusundaki endişeler, Ukrayna'daki savaşın nasıl sona erebileceğine dair spekülasyonları körüklüyor.

Geleceği tahmin etmek imkansız olsa da, CTVNews.ca Rus tarihi, askeri çabalar ve Rusya ile Ukrayna arasındaki tarihi çatışma hakkında bilgisi olan birkaç uzmandan savaşın bazı olası sonuçlarını değerlendirmelerini istedi.

1- UKRAYNA İÇİN ÖLÜMCÜL BİR TAVİZ

Rusya'nın 1990'larda Çeçenya'nın başkenti Grozni'yi ele geçirmek için verdiği uzun ve acımasız mücadeleye aşina olanlar için, Ukrayna'da görülen askeri harekat ürkütücü derecede benzer.

Grozni, çatışma sırasında büyük ölçüde harap oldu  ve şimdi aynı şeyin Ukrayna'nın başkenti Kiev'de olabileceğine dair korkular var.

İngiliz Üniversitesi'nde Almanca ve Orta, Doğu ve Kuzey Avrupa Çalışmaları kıdemli öğretim görevlisi Florian Gassner, “İkinci Çeçen Savaşı sırasında Grozni'ye, Suriye savaşı sırasında Halep'e bakarsanız Rusya bu konuda deneyimlidir” değerlendirmesinde bulundu ve şöyle devam etti:

“Bir yandan Rusya'nın Kiev'e bunu yapması düşünülemez çünkü Kiev Rus mitolojisinin bir parçası, Ruslar kendi kökenlerini buraya dayandırıyor. Ancak şu anda Harkiv'de neler olduğunu görüyorsanız, Rus ordusunun Ukraynalılardan çok acı verici bir taviz almak için direnişçilere karşı bir yıpratma savaşı verdiği izlenimi alınıyor.”

Bu haftanın başlarındaki askeri saldırı, Ukrayna'nın en büyük ikinci şehri olan Harkiv'in merkezini harap etti, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin "açık, gizlenmemiş terör" olarak adlandırdığı bir saldırı oldu bu..

Gassner, yaklaşımın Rusya'nın Çeçenya'daki taktiğini hatırlattığını söyleyerek, Rusya'nın Kiev’e uygulamak için elinde hazır bir planı olduğuna işaret etti.

Bu durumda sonuç, Rusya'nın kukla bir hükümet kurması ve Ukrayna'yı Rusya Federasyonu'nun bir parçası yapması olabilir.

2- DİRENİŞ VE UZUN BİR SAVAŞ

Munk Küresel İlişkiler ve Kamu Politikası Okulu'nda Ukrayna Araştırması Petro Jacyk Programı eş direktörü Lucan Way ise, gücü ve büyüklüğü göz önüne alındığında, Rusya'nın Ukrayna'daki büyük şehirler üzerinde nominal bir kontrol kazanmasının “çok muhtemel” olduğunu söylüyor. 

Bununla birlikte, işgalin başlangıcından bu yana Ukraynalıların direnişinin gösterdiği inanılmaz moral ışığında Way, Ukrayna'nın uzun süre geri adım atmasının oldukça olası olduğunu söylüyor:

"Putin'in söylediklerinin aksine, açıkça bir Ukrayna ulusu var ve birçok Ukraynalı işgale karşı inanılmaz bir cesaretle karşılık verdi… Aynı zamanda Rus askerlerinin morali oldukça düşük görünüyor. Ancak Putin'in geri adım atma eğilimi göstermediği gerçeği göz önüne alındığında, bunun oldukça uzun bir süre uzayacağını düşünüyorum."

3- HIZLI VE KISA SÜREDE BİTEN SAVAŞ

Öte yandan Way, Rusya'ya yönelik yaptırımların Putin üzerinde Ukrayna'daki şiddeti tırmandırması ve şehirleri hızla ele geçirmesi için ek baskı oluşturabileceğini belirtiyor.

British Columbia Üniversitesi'nde uluslararası güvenliğe odaklanan bir siyaset bilimi profesörü olan Allen Sens, Ukrayna güçlerinin yoğun çabalarına rağmen, bu durumda silah ve insan gücü eksikliğinin sonunda onları zayıflatacağını belirtiyor:

“Ukrayna Ordusu tarafından yerelleştirilmiş karşı saldırılar, bir hava sahasını geri alabilecek bazı karşı saldırılar, bir kasabayı geri alabilecek karşı saldırılar, Rus güçlerini şehrin belirli bir bölümünden atacak karşı saldırılar hakkında tekrar tekrar raporlar gördük. Ancak bu, Ukrayna ordusunun gerçekten yerinde savunma yaptığını gösteriyor. Ve bununla ilgili sorun, eninde sonunda, üstün ateş gücü ve üstün sayılar tarafından kuşatılabilmenizdir." 

4- PUTİN’İN DEVRİLMESİ

1991 ve 1995 yılları arasında Rusya'nın GSYİH'si yüzde 34 düştü. Bu rakam ABD'nin Büyük Buhran sırasında yaşadığından daha kötü. Bu kötüleşme bir çok Rus’un Sovyetler Birliği döneminden bildiği rahat hayatı bozdu.

Başkan Vladimir Putin 2000 yılında ilk kez başkan olarak geldiğinde, yüksek petrol fiyatları ve güçlü bir küresel ekonomi işleri yoluna koymaya başlamıştı. Popülaritesinin bu nedenle arttığını söyleyen Gassner'a göre Putin, Rusya'yı restore ettiğini iddia ederek bu tesadüften yararlandı:

“90'ları yaşayanlar için, bugün içinde yaşadıkları Rusya, Putin'in eseridir. Daha doğru bir ifadeyle, Putin'in hala son derece değişken olan bir devleti finanse etmesine izin veren ham petrol ve gaz fiyatlarında tesadüfi bir artış olmasıdır."

Bu nedenle bazıları, Ukrayna'ya yönelik saldırısının ışığında Rusya'ya uygulanan birçok yaptırımın aslında Putin'e karşı bir devrime yol açabileceğini düşünüyor:

“İktidara geldiğinden beri ilk kez, daha geniş Rus seçkinlerinin etkisi ve Putin'in çıkarları açıkça farklılaştı. Onları cüzdanda gerçekten incitecek şekilde bu yola soktu.  Pek çok Rus seçkininin bu savaşa katılmamayı tercih edeceğini ve bu nedenle Putin'e karşı çıkmaya istekli olabileceğini tahmin ediyorum… Bunun gerçek bir olasılık olup olmadığını bilmiyoruz, ancak Putin’e darbe bir olasılık olabilir."

5- SAVAŞIN KOMŞU AVRUPA ÜLKELERE SIÇRAMASI

Korkunç endişelerden bazıları arasında, savaşın Ukrayna sınırlarının dışına taşabileceği, diğer ülkeleri askeri harekata katılmaya zorlayabileceği ve hatta bir Dünya Savaşı senaryosunu ateşleyebileceği korkusu yer alıyor. Way, bu ihtimali düşük görüyor: "Putin'in genel olarak Polonya'yı veya Baltık'ları tam da NATO üyesi oldukları için doğrudan işgal etmeye gönülsüz olacağını düşünüyorum" dedi ve devam etti:.

“Ama silahların ve benzerlerinin batısından gelen tedarik hatlarını engellemeye çalıştıkları ve ardından Rus savaş uçaklarının yanlışlıkla Batı NATO hava sahasına girdiği veya Polonya'dan gelen bir kamyon konvoyunu bombaladıkları bir senaryoyu kolayca hayal edebilirsiniz. Bu durumda, bu kolayca tırmanabilir."

Ancak Gassner, Ukraynalı sivillere yönelik şiddetin NATO'yu harekete geçerek topyekün bir mücadeleye yol açabileceğini öne sürerek daha az iyimser bir görüşe sahip:

“Uçuşa yasak bölge uygulamamayı haklı çıkarmak zorlaşmaya başlıyor ve uçuşa yasak bölge ki korku bu ve muhtemelen yanlış da değil, Rusya ile NATO müttefikleri arasında Avrupa ülkeleriyle silahlı bir çatışmaya yol açabilir. Ve bunu hayal etmek korkutucu çünkü şu anda Rusya hava kuvvetlerinin sadece bir kısmını Ukrayna hava sahası üzerinde kullanıyor… Ve bu düşünülemez. Ancak bu noktada kimse bunu dışlayamaz.”