Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), İran’da 15 Kasım’da benzin fiyatlarına yapılan zamma dönük protestolarla başlayıp rejim karşıtı kitlesel gösterilere dönüşen olaylara dair yazılı açıklama yaptı.
Örgüt, yaptığı açıklamada sahadaki gazetecilere ve aktivistlere dayandırdığı araştırmalara göre, 15 Kasım'da başlayan gösterilerde bugüne dek en az 143 kişi hayatını kaybetti. Yaşanan bu ölümlerden büyük çoğunluğunun işe polisin kasten göstericileri ateşli silahlar ile hedef alması sonucu gerçekleştiği kaydedildi.
ÖLÜ SAYISI YÜKSELEBİLİR
Af Örgütü, bir göstericinin gözyaşartıcı gaz koklaması, bir diğerinin fiziksel şiddet görmesi sonucu hayatını kaybettiğini, çoğu göstericinin ise polisin direkt hedef alması sonucu hayatını kaybettiğini ve hayatını kaybedenlere dair sayının yükselebileceğini belirtti.
Ülkede 15 Kasım'da benzin fiyatlarına beklenmedik şekilde en az yüzde 50 zam yapılması ve daha ucuz fiyata benzin satışına kota konması üzerine en az 21 şehirde protesto gösterileri başlamıştı. 5 gün süren gösteriler sırasında İran devleti internete erişimi kesti. İnternetin tekrar geri gelmesinin ardından gösteriler sırasında polisin uyguladığı yöntemlere dair yeni videolar ortaya çıkmaya başladı.
YARALILARIN HAYATI TEHLİKEDE
Uluslararası Af Örgütü, yaptığı son açıklamada İranlı yetkililerin yaralanan göstericileri hastanelerden toplayarak gözaltına aldığını, bunun da yaralıların hayatını tehlikeye attığını da açıkladı. Yine hayatını kaybeden protestocuların cenazelerinin ailelerine teslim edilmediği ve bazı durumlarda güvenlik güçlerinin bu cenazeleri başka yerlere taşıdığı öne sürüldü.
AİLELERDEN KURŞUN PARASI İSTENDİ İDDİASI
Hatta bazı durumlarda yetkililerin hayatını kaybedenlerin yakınlarına cenazeyi teslim almak için para ödemeleri gerektiğini, bunun sebebinin ise "göstericilerin vücuduna isabet eden kurşunun maliyeti ve gösterilerin kamu malına verdiği zarar" olarak belirtildiği iddia edildi.
Bu iddiaların bir İranlı yetkili tarafından reddedildiği de açıklamaya eklendi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, "yabancı güçler" tarafından körüklenen gösterilere karşı İran devletinin zafer kazandığını söylemişti.
Bir sivil toplum kuruluşu olan ve internete uygulanan blokajları takip eden Netblocks internet sitesi, 16 Kasım'da attığı tweetinde İran hükümetinin interneti kestiğini teyitleyerek ülkede internet aktivitesinin sadece yüzde 7'sinin gerçekleştiğini açıkladı.24 Kasım itibarıyla internet bağlantısı normale dönmeye başlasa da Netblocks halen İranlıların internet üzerinden dünyaya bağlanmakta sıkıntı yaşadığını belirtti.
